بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- شب‌ادراری یکی از اختلالات شایع و مشکل‌ساز است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کودکان و خانواده آن‌ها بگذارد. این تأثیرات شامل کاهش اعتمادبه‌نفس، شرم و خجالت، تضعیف عملکرد مدرسه و انزوای اجتماعی می‌شوند.

برای کنترل شب‌ادراری درمان‌های دارویی و غیردارویی مطرح هستند. ولی علی‌رغم درصد بالای موفقیت درمان دارویی، محققان درصدد هستند تا با استفاده از روش‌های غیردارویی و کم ضررتر به کنترل این اختلال بپردازند. در این راستا یکی از درمان‌های غیردارویی کنترل‌کننده این اختلال، «رفتاردرمانی» است که شامل بیدار کردن شبانه، محدودیت مصرف مایعات، رعایت رژیم غذایی خاص، سیستم پاداش نظیر نمودار ستاره‌ای و پرهیز از تنبیه کودک است.

آموزش به بیماران را می‌توان به‌عنوان یک روش مؤثر در افزایش آگاهی و همچنین تعدیل اضطراب آنان در نظر گرفت. ارائه آگاهی به خانواده‌ها سبب کم کردن اضطراب و نهایتا ارتقای کیفی مراقبت‌های ارائه‌شده برای چنین کودکانی خواهد شد.

به همین سبب، در تحقیقی که توسط محققین دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز انجام گردیده، سعی شده که تأثیر آموزش گروهی و رفتاردرمانی بر روند درمان غیردارویی پدیده «شب‌ادراری» بررسی شود.

در این پژوهش که از نوع کارآزمایی بالینی بوده، جمعیت مورد مطالعه شامل کودکان مبتلابه شب‌ادراری در سنین مدرسه (6-12سال) بوده که به کلینیک تخصصی ارولوژی کودکان یکی از بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز مراجعه می‌کردند.

کودکان فوق به دو دسته «درمان دارویی» و «درمان غیردارویی» تقسیم شدند. برای کودکانی که در گروه درمان دارویی قرار داشتند، از قرص دسموپرسین استفاده شد. ولی برای گروه درمان غیردارویی، صرفاً از ارائه آموزش گروهی به والدین کودکان با معیارهای استاندارد استفاده شد.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، میانگین تعداد شب‌های خیس در هر دو گروه درمان دارویی و غیردارویی کاهش نشان داد، ولی به نظر میزان کاهش این مشکل در درمان دارویی بیشتر بود.

بااین‌حال محققین بیان داشته‌اند: «در اوایل دوره مداخله، اثر درمان دارویی بهتر از درمان غیردارویی بوده است، درحالی‌که پس از مداخله این شرایط تغییر کرده و اثر درمان غیردارویی به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بیشتر از درمان دارویی شده است. مقایسه توزیع و درصد فراوانی میزان بهبودی در مرحله بعد از مداخله بین دو گروه درمان دارویی و غیردارویی نشان می‌دهد که میزان بهبودی در گروه درمان غیردارویی بالاتر بوده است».

خانم حکیم، محقق اصلی این پروژه و همکارانشان در مقاله‌ای علمی پژوهشی که از تحقیق خود در مجله بالینی پرستاری و مامایی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد منتشر کرده‌اند اشاره داشته‌اند: «نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که اثرات کوتاه‌مدت روش درمان دارویی بهتر از روش درمان غیردارویی و اثرات روش درمان غیردارویی در طولانی‌مدت بهتر از روش دارویی است. بنابراین جهت اثربخشی مداخلات آموزشی باید برنامه‌های آموزشی را به‌صورت مداوم و پیگیر برای مددجویان ترتیب داد».

گفتنی است با استفاده از نتایج پژوهش حاضر می‌توان جهت افزایش توانایی خانواده‌ها در ارتباط با کنترل اختلال شب‌ادراری فرزندشان، آموزش‌های مداوم و گروهی برای آنان تدارک دید.