چاپ

ایرانیان جهان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مطهره شفیعی| نقش عبدا... نوری در معادلات سیاسی غیرقابل انکار است؛ شخصیتی که در برهه حساس مانند سال 58 ریاست صداوسیما را برعهده گرفت و در دولت خاتمی بر کرسی وزارت کشور جلوس کرد که البته استیضاح و برکنار شد. در پرونده او محکومیت در دادگاه هم هست. محاکمه‏‌ عبدا... نوری در پاییز 78 در شعبه 2 دادگاه ویژه‏‌ روحانیت و به قضاوت قاضی سلیمی در جلسه‏‌ علنی با حضور هیات منصفه، خبرنگاران و تماشاچیان صورت گرفت و پس از پایان دفاعیات، وی به پنج‏‌ سال زندان، لغو پروانه‏‌ روزنامه‏‌ خرداد، پنج‏‌ سال محرومیت از فعالیت مطبوعاتی و پرداخت یک و نیم میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد و ایرنا نوشت: «ششم آذر 1378 برابر با 27 نوامبر 1999 روابط عمومی دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت، روزشنبه دراطلاعیه‏‌ای اعلام کرد، رای صادره درخصوص عبدا... نوری صاحب امتیاز و مدیرمسئول روزنامه خرداد پس ازطی مراحل قانونی از شنبه به اجرا گذاشته شد.» حواشی زندان عبدا... نوری زیاد بود اما آنچه روز گذشته مطرح شد به بخشی از خاطرات آیت‌ا... هاشمی ارتباط داشت. در روز نوشت جمعه 8 بهمن 1378 کتاب حضور و انصراف آمده است: «آقایان [حسین] مرعشی، [غلامحسین] کرباسچی و [اسحاق] جهانگیری آمدند. پیامی از آقای [عبدا...] نوری داشتند که برای حل مشکل‏‌اش اقدامی بکنم. فکر می‏‌کنند، اگر با رهبری ملاقات کنند، مشکل حل می‏‌شود.» اما عبدا... نوری به این خاطرات واکنش نشان داد و دیروز خطاب به محسن هاشمی پسر ارشد آیت‌ا... هاشمی نوشت: «در چند فراز از کتاب خاطرات سال 1378 مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی با عنوان حضور و انصراف نوشته شده است که من از طریق برخی دوستان درخواستی برای رهایی از زندان داشته‏‌ام که با وساطت آن مرحوم اقدامی صورت پذیرد. لازم است تأکید نمایم که در مدت 3 سال زندان، هرگز از هیچکس تقاضایی تحت عنوان حل مشکل و یا تخفیف زندان و یا آزادی از زندان نداشته‏‌ام تا آنجا که حتی برادر عزیزم مرحوم علیرضا را هم از پیگیری‏‌های دلسوزانه‏‌ای که داشت و گاه در ملاقات‏‌ها بیان می‏‌کرد نهی کردم. ممکن است دوستان از ناحیه‏‌ خودشان اقدامات یا پیگیری‏‌هایی کرده‏‌اند که هیچ‏‌گونه ارتباطی به من نداشته است.»
اعتماد آیت‏‌ا... هاشمی به عبدا... نوری
آیت‌ا... هاشمی ارتباط خوبی با عبدا... نوری داشت و در خاطراتی که درباره انتخاب کابینه خود داشت، چنین نوشت: «آقای عبدا... نوری را باز آقایان در مجلس می‏‌شناسند، البته ما ایشان را از قدیم می‏‌شناختیم و به‌خصوص، من در مجلس با ایشان آشنا شدم. فکر آقای نوری واقعا قابل اهمیت است. یعنی ایشان فکر سازماندهی دارند. برنامه‏‌ریزند، واقع‏‌بین‏‌اند و یکی از نیروهایی که می‏‌تواند در کابینه به من خیلی کمک کند در برنامه‏‌ریزی‏‌ها و کار‏‌ها، آقای عبدا... نوری است. من فکر می‏‌کنم آقای نوری می‏‌توانند به کارهای مربوط به مسائل تأمینی کشور سر و سامان بدهند.» البته نوری وزیر کشور نشد که دلیل آن را می‏‌توان در خاطرات ناطق نوری که در آن زمان رئیس مجلس بود، یافت: «در دوره‏‌ چهارم، نمایندگان مجلس، در زمان آقای هاشمی، طی نامه‏‌ای از ایشان خواستند تا آقای عبدا... نوری را به‌عنوان وزیر کشور معرفی نکند، من هم مدارکی خدمت آقای هاشمی دادم و خواستم که عبدا... نوری به مجلس معرفی نشود» بنابراین طبیعی است که آیت‌ا... هاشمی برای آزادی زودتر عبدا...نوری از زندان به مذاکراتی پرداخته باشد.
عبدا... نوری بر کرسی مدیریت اصلاحات
عبدا... نوری و ناطق نوری 2 شخصیتی هستند که در عرصه سیاست تاثیر‏‌گذارند. یکی عضو جامعه روحانیت بود و دیگری عضو مجمع روحانیون که در سال‌هایی نقش رقیب ایفا می‏‌کردند اما منافع ملی سبب شد تا تفاوت‌های سیاسی فراموش شود. در اذهان هست که جریان چپ ایران در دهه 70 با کنایه به راست‌گرایان می‏‌گفتند که اگر شما ناطق نوری دارید ما هم عبدا... نوری داریم. همین نگاه باعث شد حتی کارگزاران و اقلیت مجلس پنجم او را نامزد انتخابات ریاست مجلس کنند. رقابتی که ناطق نوری با اختلاف چند رای فاتح آن شد. سرنوشت هر 2 نوری شباهت‌هایی باهم دارد. هر دو علاقه زیادی به مسیر و دیدگاه‌های هاشمی داشتند چنانکه 30 اردیبهشت 96 پس از انتخاب روحانی به‌عنوان رئیس‏‌جمهور، عبدا... نوری نوشت: «ای‌کاش هاشمی عزیز می‏‌بود و بلوغ ملت بیدار و آگاه ایران را می‏‌دید و از نگرانی‌هایش برای آینده ایران کاسته می‏‌شد» و ناطق نوری معتقد است: «مرحوم آیت‏‌ا... هاشمی شخصیتی اگر نگویم بی‏‌نظیر، شخصیتی کم‌نظیر در تاریخ ما بود» از سوی دیگر چنانکه هر دو نوری به‌رغم درخواست‌های سیاسیون جناح نزدیک به خودشان، از میدان سیاست دور شدند و تمایلی به بازگشت نشان نمی‏‌دهند البته عبدا... نوری هرگاه نیاز باشد از مشاوره به اصلاح‌طلبان خودداری نمی‏‌کند. در برهه‏‌های چنین مطرح شد که عبدا... نوری در مقام مدیریت سیاسی اصلاح‌طلبان به ایفای نقش بپردازد اما نپذیرفت و ترجیح داد در جایگاه یک مشاور حضور داشته و به ارائه راهکار بپردازد. اکنون انتخابات مجلس دوازدهم در پیش است و از نگاه طیف‌هایی از جریان اصلاحات می‏‌توان عبدا... نوری را به‌عنوان رهبر سیاسی اصلاح‌طلبان در این انتخابات مطرح کرد. حسن رسولی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب پیش از این عبدا... نوری را از شخصیت‏‌های موثر در جریان اصلاحات توصیف کرد و گفت: او در کنار شخصیت‏‌های مثل آقای خاتمی، آقای عارف، و سایر شخصیت‏‌های مورد وثوق اصلاحات از اعتبار و منزلت قابل توجهی برخوردار است. همچنین سیدمحمود علیزاده طباطبایی یک عضو حزب کارگزاران چندی پیش در پاسخ به این سوال که چه کسی در میان اصلاح‏‌طلبان قدرت اجماع‏‌سازی دارد، گفت: «عبدا... نوری با پشتوانه محکمی که با حکم امام (ره) دارد و پشتوانه محکم مدیریتی که در مجلس و وزارت کشور داشت، چهره محبوب و مورد قبول همه اصلاح‏‌طلبان است.»