بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- عوامل عمده‌ای در به وجود آمدن آفت دهانی یا اصطلاحا RAS نقش دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عوامل ژنتیکی، اختلالات مربوط به خون مثل کمبود آهن و فولیک اسید و ویتامین B1، اختلالات سیستم ایمنی، پایین بودن سطح ویتامینE و عوامل موضعی نظیر تروما و عدم تعادل هورمون‌ها، سیگار، آلرژی و عوامل عفـونی اشاره کرد.

به بیان محققان، درمان قطعی برای آفت وجود ندارد و درمان موفق آن به تشخیص صحیح، شناسایی عوامل و حذف یا کنترل عوامل سیستمیک مشارکت‌کننده در بروز آن بستگی دارد. اگرچه انجام بعضی ملاحظات در کنترل وسعت ضایعه آفت و کاهش درد یا طول دوره زخم‌ها مفید است، ولی روند درمانی در بیماران مبتلابه RAS اغلب رضایت‌بخش نیست و بـا دانش امروزی هیچ روش منطقی برای پیشگیری کامل از حملات این بیماری وجود ندارد.

بااین‌حال، از داروهایی که امروزه برای درمان علامتی این عارضه تجویز می‌شود، داروی شیمیایی دیفن هیدرامین است که از دسته دارویی آنتی‌هیستامین‌ها است. این دارو تسکین‌بخش بوده و بی‌حس‌کننده موضعی است و از شروع و انتقال تکانه‌های عصبی جلوگیری می‌کند. هرچند مواردی چون سرگیجه، اختلال در حفظ تعادل، بی‌خوابی، بی‌قراری، دوبینی، خشکی گلو، تهوع، استفراغ و خس‌خس از عوارض جانبی مصرف این دارو است. به‌علاوه این دارو در بیماران مبتلا به حملات آسم و زنان شیرده منع مصرف دارد.

با توجه به این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد دندانپزشکی تهران، در تلاش برای یافتن دارویی جدید برای این بیماری که اوج شیوع فصلی آن در زمستان و بهار است، عصاره گل سرخ را که امکان تهیه و تولید آن در ایران به سهولت و با هزینه پایین وجود دارد، مورد بررسی قرار داده و تأثیر این محلول گیاهی بر زخم آفتی دهان را با داروی دیفن هیدرامین مقایسه کرده‌اند.

در این پژوهش، 100 نفر از مبتلایان به آفت دهانی مینور مراجعه‌کننده به بخش پوست بیمارستان رازی شهر تهران که مبتلابه بیماری سیستمیک خاص به‌ویژه اختلالات خونی و تغذیه‌ای نبودند، در حال استفاده از داروی سیستمیک نبودند و همچنین از داروی موضعی برای درمان آفت استفاده نمی‌کردند، وارد آزمایش شدند.

این بیماران که ازنظر سن، جنس، میزان تحصیلات، محل ضایعه، تعداد زخم‌های آفتی، مدت‌زمان بروز ضایعه، میزان سوزش و درد اولیه مشابه‌سازی شده بودند، در دو گروه 50 نفره مورد بررسی قرار گرفتند. گروه اول تحت درمان با دیفن هیدرامین و گروه دیگر تحت درمان با قطره گیاهی عصاره گل سرخ قرار گرفتند.

برحسب نتایج مشاهده‌شده در این پژوهش که در مجله «تحقیق در علوم دندانپزشکی» وابسته به واحد دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی منعکس شده، در روزهای دوم، چهارم و هفتم پس از شروع درمان، هرچند شدت درد و سوزش در دو گروه بیماران تحت درمان با عصاره گل سرخ و دیفن هیدرامین تفاوت خاصی با هم نداشت، ولی استفاده از داروی گیاهی عصاره گل سرخ توانست اثری مشابه با داروی شیمیایی دیفن هیدرامین بر ضایعات آفتی مخاط دهان داشته باشد.

به گفته خطیبی و همکاران که اجرای این پژوهش را به عهده داشته‌اند، به نظر می‌رسد با توجه به اثرات درمانی مشابه دو دارو در کنترل شدت درد و سوزش ضایعات آفتی دهانی، می‌توان از عصاره گل سرخ جهت بهبود علائم ضایعات آفتی مخاط دهان سود برد.

محققان فوق با ذکر این نکته که معرفی قطعی و مطمئن این داروی گیاهی به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز دارد،  همکاران خود را به انجام چنین پژوهشی ترغیب کرده‌اند.