بزرگنمايي:

سرزمين ايرانيان- در صنايع مختلف از جمله نيروگاه‌هاي توليد برق، آب يکي از مهمترين سيالات خنک‌کننده محسوب مي‌شود. با توجه به بحران کم آبي در کشور نياز است تا جهت صرفه‌جويي در منابع آبي و کاهش هزينه‌هاي توليدي در اين صنايع از هدررفت آب‌هاي مصرفي در بخش‌هاي مختلف جلوگيري شود.

براي رفع اين چالش محققان دانشگاه‌ آزاد واحد تهران جنوب با همکاري پژوهشگاه نيرو راهکاري را براي کاهش هزينه‌هاي توليد در نيروگاه‌ها با استفاده از نانو فناوري ارائه کردند.

آرش الماسيان، عضو مرکز تحقيقات فناوري نانوي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب در اين باره گفت: از آنجا که ورود ترکيبات روغني به منابع آب باعث آلودگي و غير قابل مصرف شدن آن مي‌شود، در پژوهش حاضر با استفاده از فناوري نانو اقدام به توليد جاذب نانوليفي جهت حذف اين ترکيبات از آب شد.

وي ظرفيت جذب بالا، قابليت بازيابي و استفاده مجدد تا حدود 10 بار را از مهمترين ويژگي‌هاي اين نانوجاذب عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به نتايج حاصل شده در بخش آزمايشگاهي در خصوص ميزان جذب، پيش‌بيني مي‌شود جاذب تهيه شده توانايي حذف مقدار زيادي از ترکيبات آلاينده را بدون نياز به تعويض داشته باشد.

الماسيان هدف اصلي انجام اين طرح را به کارگيري آن در نيروگاه‌هاي توليد برق حرارتي عنوان کرد و افزود: در اين نيروگاه‌ها ميزان قابل توجهي از آب در مراحل مختلف به ترکيبات روغني آلوده مي‌شود و عملا اين آب جهت استفاده در مراحل ديگر قابل استفاده نيست. اين آلودگي از تماس بخار آب با سوخت‌هاي مصرفي در نيروگاه‌هاي حرارتي که عمدتاً مازوت و گازوئيل هستند، ناشي مي‌شود.

به گفته وي، مازوت به عنوان اصلي‌ترين سوخت اين نيروگاه‌ها داراي ويسکوزيته بسيار بالايي است و بر اين اساس به منظور امکان جابجايي و سياليت از بخار آب براي گرم کردن آن استفاده مي‌شود. در اين برخورد مقداري از سوخت وارد بخار شده که پس از کندانس شدن آب به اين ترکيبات آلوده مي‌شود.

عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي خاطرنشان کرد: از اين نانوجاذب مي‌توان افزون بر نيروگاه‌ها در بخش تصفيه‌ آب و پساب، در صنايع درگير با اين نوع آلودگي مانند پالايشگاه‌هاي نفت و پتروشيمي و صنايع توليد روغن نيز استفاده کرد.

وي اضافه کرد: هم‌اکنون امکان استفاده از نانوجاذب تهيه شده جهت حذف ترکيبات روغني در مقياس نيمه‌صنعتي در حال مطالعه است؛ ولي با توجه به ظرفيت جذب بالا و قابليت استفاده مجدد آن و همچنين طول عمر بالايي که دارد، پتانسيل استفاده از آن در مقياس‌هاي بزرگتر نيز وجود دارد.

محقق اين طرح با بيان اينکه اين نانوجاذب از پليمر پلي اکريلونيتريل اصلاح شده و با استفاده از فرايند الکتروريسي ساخته شده است، اظهار کرد: اين ماده داراي ويژگي فوق آبگريزي و فوق روغن‌دوستي  است.

به گفته وي، نتايج آزمون انجام شده جهت تعيين قابليت استفاده مجدد جاذب نشان مي‌دهد بعد از انجام 10 سيکل جذب، ظرفيت جذب روغن تنها در حدود 15 درصد افت مي‌کند.

نتايج اين تحقيقات که حاصل تلاش‌هاي دکتر آرش الماسيان و دکتر غزاله چيذري فرد از اعضاي مرکز تحقيقات فناوري نانوي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب و دکتر لاله ملک نيا عضو هيأت علمي و رئيس مرکز تحقيقات فناوري نانو دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب و مهندس مرتضي جلالي ليچاني مدير گروه محيط زيست پژوهشگاه نيرو است، در Chemical Engineering Journal با ضريب تأثير 6.216 منتشر شده است.