چاپ

دبير ستاد توسعه فناوري انرژي‌ هاي تجديدپذير معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در مورد اقدامات اين ستاد براي ارزان تر شدن پانل هاي خورشيدي به منظور توليد بيشتر اين نوع از انرژي گفت: يکي از منابع بسيار پرکاربرد انرژي هاي تجديدشونده انرژي خورشيدي است که خوشبختانه کشور پتانسيل خيلي خوبي در آن دارد.
سيروس وطنخواه مقدم ادامه داد: اما به دلايل مختلف از جمله اقتصاد انرژي و قيمت ارزان انرژي در کشور، قيمت تمام شده فناوري موجود و رايج پانل هاي فتوولتائيک خورشيدي هنوز با انرژي هاي متعارف مثل سوخت هاي فسيلي و انرژي هاي برق توليدي از نيروگاه هاي مختلف مانند سيکل ترکيبي قابل رقابت نيست.
وي افزود: اگر نگاهي به روند طي شده در 10 سال گذشته در اين حوزه داشته باشيم، به دليل پيشرفت هاي فناوري در حوزه خورشيدي قيمت برق حاصل از انرژي خورشيدي در چند بازه زماني چند بار به شکل باور نکردني کاهش يافته و امروز با قيمت هاي گذشته قابل مقايسه نيست.
دبير ستاد توسعه فناوري انرژي‌هاي تجديدپذير معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري تاکيد کرد: امروز به علت تغيير در مواد اوليه مورد استفاده در پانل هاي خورشيدي و ارتقاي فرايندهاي توليد، معرفي فرايندهاي جديد توليدي و افزايش راندمان پانل هاي خورشيدي، استفاده بيشتر از اين نوع انرژي با کاهش قيمت روبروست و مسئله کاهش قيمت در دستور کار مراکز تحقيقاتي دنيا و مراکز داخلي قرار دارد.
وي يادآور شد: قيمت هر کيلووات برق توليدي از پانل هاي خورشيدي به زير 4 تا 5 سنت يورو رسيده است؛ در ايران هم به لحاظ مواد مورد استفاده در اين پانل ها برنامه هايي داريم و بعضي شرکت هاي دانش بنيان روي آن کار مي کنند؛ مثلا روي سلول هاي خورشيدي پروسکايت يا سلول هاي زيستي، فرايندهاي توليدي پانل هاي دوسويه/bifacial که از هر دو سطح نور خورشيد را جذب و توليد انرژي مي کنند، شرکت هاي دانش بنياني در حال فعاليت هستند. ضمن اينکه درباره نحوه اتصال اينها براي افزايش راندمان نيز تحقيقاتي در حال انجام است.

***تحول در قيمت انرژي خورشيدي
دبير ستاد توسعه فناوري انرژي هاي تجديدپذير گفت: تصور مي کنم با اين روند که در دنيا اتفاق افتاده و در کشور هم ما در دست پيگيري است، در آينده نزديک شاهد تحولات خوبي در کاهش قيمت خواهيم بود.
وي تاکيد کرد: اگر هزينه هاي خارجي و محيط زيستي استفاده از سوخت هاي فسيلي در نظر گرفته و در قيمت تجديدپذيرها لحاظ شود (که معمولا در نظر گرفته نمي شود) قيمت هاي موجود دنيا قيمت هايي قابل رقابت هستند. توسعه انرژي هاي فسيلي در کشور با پول دولتي و تصدي دولتي انجام شده ولي در حال حاضر در حوزه انرژي تجديدپذير از مشارکت بخش هاي خصوصي بيشتر استفاده مي شود.
وي در مورد ضرورت حمايت دولت در توسعه منابع انرژي هاي تجديدپذير پاسخ داد: در حال حاضر توسعه تجديدپذيرها بدون حمايت دولت با دشواري مواجه خواهد بود. دولت ها بسته هاي سياستي حمايتي از توسعه اين بخش دارند؛ زيرا هنوز دو کفه انرژي هاي متعارف و تجديدپذير برابر نيستند.
وطن خواه ادامه داد: در بيش از 20 سالي که کشور ما در اين حوزه ورود و فعاليت نموده است، در سال هاي ابتدايي دولت با سرمايه گذاري دولتي مزارع خورشيدي را در مناطق مختلف راه اندازي کرد ولي با گذشت زمان و اصلاح سياست ها به سياست هاي درست تولي گر نبودن دولت در بخش اجرا، به سمت بهترين شيوه استفاده يعني استفاده از توان بخش خصوصي تغيير جهت داد.
اين مقام مسئول ادامه داد: در دو سال اخير اين تغيير سياست به خوبي نمايان شده است. وزارت نيرو به عنوان مجري اصلي توسعه انرژي هاي تجديدپذير از سياست تشويقي بخش خصوصي استفاده مي کند و توسعه نيروگاه ها را به دست بخش خصوصي اجرا مي کند.

***تعرفه خريد تضميني برق ناشي از انرژي هاي خورشيدي
وي با اشاره به خريد برق توليدي انرژي خورشيدي توسط وزارت نيرو گفت: وزارت نيرو تعرفه خريد تضميني برق را ابلاغ کرد که هر کس بتواند برق خورشيدي توليد کند وزارت نيرو با قيمت قابل توجهي مي خرد. گرچه تغييرات زودهنگامي در تعرفه ها رخ داد و مشکلات اجرايي مانند تعيين هزينه محيط زيستي و غيره بر سر راه بخش خصوصي وجود داشته و هنوز هم وجود دارد.
وطن خواه با تاکيد بر ادامه سياست ها در زمينه توسعه انرژي خورشيدي گفت: صنعت تجديدپذيرها در کشور ما هم در بخش دولت و سياست هاي دولتي و هم در بخش خصوصي جوان است و جاي کار بسيار دارد؛ در بسياري کشورها بسته يا بسته هاي سياستي متنوعي براي مشارکت و تشويق سرمايه گذاري بخش خصوصي در توسعه انرژي هاي تجديدپذير تدارک ديده اند.
وي يادآور شد: در هيچ کشوري با يک سياست توسعه محقق نشده و اقدامات مکمل ديگري به صورت يکپارچه بايد اتفاق افتد تا توسعه مطلوب اين بخش از انرژي محقق شود.
«البته نبايد فراموش کرد همين اقدامات دو سه سال اخير وزارت نيرو با زحمات و تلاش هاي زيادي روي داده است. سال گذشته 100 مگاوات برق تجديدپذير وارد مدار شد که قابل توجه است؛ اما در سبد انرژي کشور سهم بزرگي نيست».
دبير ستاد توسعه فناوري انرژي‌هاي تجديدپذير همچنين خاطرنشان کرد: به طور کلي با توجه به بروکراسي و مداخله چند نهادي اداري، مشکلات اجرايي تملک و تخصيص زمين، نبود يا کمبود منابع پايدار مالي براي خريد برق تجديدپذير، قيمت تقريبا رايگان انرژي در کشور، در سايه نفت و گاز ماندن تجديدپذيرها، نبود زيرساخت هاي منطقه اي و ملي براي حرارت تجديدپذير و هزينه هاي قابل توجه سرمايه گذاري، در داخل توسعه انرژي هاي تجديد پذير کار ساده اي نيست و به همين دلايل توسعه آنها متناسب با پتانسيل ها و ظرفيت هاي کشور انجام نشده است.

***در مورد اسناد بالادستي توسعه تجديدپذيرها مشکلي نداريم
وطن خواه در مورد نقشه راه توسعه تجديدپذيرها در مناطق مختلف کشور نيز گفت: به لحاظ سياست هاي کلي امروز مشکلي نداريم و به اندازه کافي اسناد بالادستي براي آن وجود دارد.
وي اضافه کرد: سند راهبردهاي انرژي تنظيمي سازمان برنامه و بودجه در يکي دو بند به صورت مستقيم روي توسعه انرژي هاي تجديدپذير انگشت گذاشته و ظرفيت پنج هزار مگاوات را مشخص کرده است. در برنامه ششم توسعه توليد پنج هزار مگاوات برق تجديدپذير ديده شده است.
وطن خواه گفت: ضمن اينکه ستاد نقشه شوراي عالي انقلاب فرهنگي سند ملي توسعه دانش بنيان انرژي هاي تجديدپذير را مصوب کرده است. هر چند که اين سند هنوز ابلاغ نشده و ما در ستاد به شدت ابلاغ شدن آن را پيگيري مي کنيم.
دبير ستاد توسعه فناوري انرژي‌هاي تجديدپذير يادآور شد: به طور کلي در سياست هاي کلان انرژي کشور به نوعي بر ضرورت توسعه انرژي هاي تجديدپذير اجماع داريم و نقص قابل توجهي از اين بابت در کشور وجود ندارد.
وي گفت: با تاييد سازمان برنامه و بودجه در سند ملي توسعه دانش بنيان انرژي هاي تجديدپذير تصريح شده است که 1.8 درصد از عرضه انرژي اوليه کشور بايد از انرژي هاي تجديدپذير باشد؛ اين ميزان معادل 10 هزار مگاوات برق تجديد پذير و 10 هزار مگاوات حرارت تجديدپذير براي 10 سال آينده است که از اين ميزان بين 40 تا 60 درصد را انرژي خورشيدي بايد پوشش دهد، به لحاظ هدف گذاري و برنامه بلندمدت اسناد لازم را داريم.
وطنخواه تصريح کرد: اما اينکه اين اسناد برش استاني يا منطقه اي دارند يا خير، بايد گفت پيش از اين در سال هاي گذشته به طور کلي و عمومي ظرفيت سنجي و پتانسيل يابي منطقه اي در وزارت نيرو انجام شده، ستاد هم چند پروژه در مورد پتانسيل سنجي و توسعه منطقه اي انرژي هاي تجديدپذير انجام داده است.
«کشور مي داند در چه مناطقي ظرفيت هاي بادي و در کجا ظرفيت خورشيدي وجود دارد. البته احداث يک واحد نيروگاهي در يک نقطه خاص نياز به مطالعات کسب وکار، امکان سنجي فني اقتصادي و پتانسيل سنجي دقيق نقطه اي توسط هر شرکت يا مجموعه متقاضي دارد».

***انرژي خورشيدي در صنعت کشاورزي
وي در مورد کاربردهاي انرژي خورشيدي در صنعت کشاورزي گفت: انرژي هاي تجديدپذير در صنايع و بخش هاي مختلف کاربرد دارد؛ يکي از کاربردهاي خوب آنها در صنعت کشاورزي است. در صنايع کشاورزي يا توسعه روستايي يکي از بازيگران اصلي منابع انرژي، انرژي خورشيدي است که طرح ها و موضوعات مختلفي در اين زمينه هم در کشور تعريف شده که اندکي اجرايي شده اند و متاسفانه برخي هنوز اجرا نشده اند.
وطنخواه ادامه داد: برق دار کردن پمپ هاي کشاورزي با استفاده از انرژي خورشيدي مصوبه شوراي اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه را دارد و دستگاه هايي موظف و مکلف به اجراي آن شده اند. اقداماتي در سازمان انرژي هاي نو وزارت نيرو و شرکت بهينه سازي سوخت وزارت نفت انجام شده است. در ستاد هم به لحاظ فناوري با موسسات تحقيقاتي پروژه هايي مصوب و اجرايي شده است.
وي با اشاره به تحقيق روي پمپ هاي کشاورزي گفت: در بحث تجهيزات روي بعضي پمپ ها مثل پمپ هاي جذر ومدي و پمپ هاي جرياني توسعه فناوري هايي صورت گرفته، اين فناوري ها در آستانه تجاري شدن هستند. در ايجاد بعضي زيرساخت هاي آزمايشگاهي نيز اقداماتي صورت گرفته است. نکته مهم اين است که مخاطب اين بحث فقط کشاورزان نيستند و غير از کشاورزان، کارافرينان، مجموعه هاي توليدي و شرکت هاي دانش بنيان از مخاطبان اصلي توسعه دهنده فناوري ها هستند.

***سهم تجديدپذيرها در سبد انرژي کشور زياد نيست
اين مقام مسئول در مورد سهم انرژي هاي تجديدپذير در آينده در توليد و عرضه کلي انرژي در کشور نيز گفت: در سبد کلي انرژي هنوز تجديدپذيرها سهم نماياني ندارند و سهم آنها به کمتر از يک درصد و حتي شايد کمتر از نيم درصد مي رسد.
وطنخواه ادامه داد: ظرفيت برق توليدي کشور حدود 70 هزار مگاوات نيروگاهي است و کل ظرفيت نصب شده تجديدپذيرها روي هم رفته به 350 مگاوات نمي رسد. در اين نسبت بخش کشاورزي هم سهم بسيار بسيار اندک و ناچيزي دارد. همين سهم اندک نشان مي دهد چقدر در اين زمينه بايد کار انجام بشود. قطعا با اجرايي شدن سياست ها و برنامه هاي کلان تجديدپذيرها اين ارقام مي توانند بسيار رشد کند.
وي در خاتمه گفت: از اينرو ستاد توسعه دانش بنيان انرژي هاي تجديدپذير به عنوان يک ستاد فرا دستگاهي که شتابدهي به روند توسعه دانش بنيان تجديدپذيرها و حمايت از شرکت هاي دانش بنيان را در دستور کار دارد، براي تسريع روند توسعه کشور در اين حوزه، تهيه برنامه اجرايي سازي اقدامات پيش بيني شده در سند توسعه دانش بنيان انرژي هاي تجديدپذير را يکي از برنامه ها و اولويت هاي خود در سال جاري قرار داده است.