چاپ

وجود ترکيبات گوگردي در برش‌هاي نفتي موجب آلودگي‌هاي محيط‌ زيست شده و در خطوط انتقال و مخازن نگهداري باعث خوردگي مي‌شود. ازاين‌رو لازم است تا مقادير اين ترکيبات در برش‌هاي نفتي تا حد استانداردهاي بين‌المللي کاهش يابد.

با توجه به مشکلات آلودگي زيست‌محيطي ناشي از سوزاندن سوخت‌هاي داراي گوگرد زياد از قبيل نفت کوره و اعمال محدوديت‌هايي در اين مورد، در سال‌هاي اخير توجهات به سمت توسعه‌ روش‌هاي جديد گوگردزدايي براي برش‌هاي سنگين نفت خام معطوف شده است، ولي با وجود تلاش‌هاي بسيار زياد و نيز ادامه‌ سرمايه‌گذاري کلاني که در اين زمينه صورت مي‌گيرد، نتايج مطلوب هنوز حاصل نشده است.

دانشمندان اميدوارند بتوانند با کمک فناوري نانو به يک روش مناسب با بازدهي بالا دست يابند.

دکتر محمدعلي رضواني از اعضاي هيأت علمي دانشگاه زنجان به همراه تيم خود تحقيقاتي را در اين زمينه اجرايي کردند.

وي با اشاره به پيامدهاي زيان‌بار حضور ترکيبات گوگردي در سوخت‌هاي فسيلي، در خصوص نحوه‌ پيشگيري از اين پيامدها گفت: گازهاي خروجي کوره‌هاي صنعتي که از سوخت‌هاي فسيلي استفاده مي‌کنند، حاوي مقادير فراواني ترکيبات گوگرد دار اعم از دي‌اکسيد گوگرد است. اين موضوع علاوه بر ايجاد آلودگي هوا، بوي نامطبوع، توليد باران‌هاي اسيدي، بروز بيماري‌هاي تنفسي و برخي ديگر از اختلالات زيست‌محيطي را به همراه دارد.

رضواني با بيان اينکه در اين پژوهش سعي بر آن بود تا با سنتز يک نانوکاتاليست کارآمد، سرعت و بازدهي فرايند حذف ترکيبات گوگردي از نفت خام را بهبود بخشيم، يادآور شد: کاهش آلودگي محيط‌زيست، افزايش ارزش سوخت کشور و پيشگيري از تخريب تجهيزات و مخازن مرتبط به‌ عنوان مزاياي منحصربه ‌فرد استفاده از نتايج اين طرح آزمايشگاهي در بخش صنعتي است.

اين عضو هيات علمي دانشگاه زنجان با اشاره به جزئيات اين تحقيقات، يادآور شد: نانوکاتاليست سنتز شده در اين طرح از سرعت عملکرد بالايي برخوردار است و در برابر حرارت مقاومت بالايي از خود نشان مي‌دهد. همچنين قيمت تمام ‌شده‌ اين نانو کاتاليست پايين است و ورود آن به طبيعت از لحاظ زيست‌ محيطي بدون ضرر خواهد بود.

رضواني اضافه کرد: در اين طرح نانوکاتاليست CTAB-PTA@CS بر روي بستر پليمر طبيعي کيتوسان به روش سونيکيشن سنتز شد و در ادامه با تهيه مدلي از سوخت، نانوکاتاليست از حيث قدرت و سرعت حذف ترکيبات گوگرددار و مرکاپتان‌ها مورد ارزيابي قرار گرفته است.

به گفته وي نتايج آزمايشگاهي نشان مي‌دهند اين نانوکاتاليست قادر است مقدار گوگرد کل را به ميزان 98 درصد و ميزان مراکاپتان‌ها را به ميزان 95 درصد کاهش دهد که اين موضوع بيانگر قدرت بالاي کاتاليزوري بالاي اين نانوکامپوزيت است.

رضواني با بيان اينکه اين مطالعات از 12 سال گذشته آغاز شده است، خاطر نشان کرد: حذف اين ميزان ترکيبات گوگردي از سوخت فسيلي منجر به کاهش قابل توجه آلاينده‌هاي هوا و توليد يک سوخت پاک و دوستدار محيط زيست خواهد شد.

نتايج اين تحقيقات که حاصل تلاش‌هاي دکتر محمدعلي رضواني و مختار علي‌نيا اصلي از اعضاي هيأت علمي دانشگاه زنجان، زهرا شکري دانشجوي مقطع دکتري، سحر خندان و حسين موسوي از دانشجويان مقطع کارشناسي ارشد دانشگاه زنجان است، در مجله Chemical Engineering Journal با ضريب تأثير 5.31 به چاپ رسيد