چاپ

در علم تقليد زيستي (بيوميمتيک) با الگو قرار دادن نمونه‌هاي موجود در طبيعت و الهام از ويژگي‌هاي آن‌ها، به طراحي و ساخت سامانه‌هايي پرداخته مي‌شود که مي‌توانند به بهترين نحو، رفتار و خواص الگوي خود را تقليد کنند. داربست بيوميمتيک نيز تقليدي از ساختار (ماتريکس خارج سلولي)ECM و خواص آن است.
نکته مهم توجه به ساختار طبيعي و ويژگي‌هاي فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي ECM براي دستيابي به بهترين حالت رشد سلول، عملکرد و پاسخ آن پس از کشت روي داربست‌هاي طراحي شده طبق ECM است.
رضوان مبصري محقق دانشگاه تربيت مدرس ، ضرورت انجام پژوهش حاضر را بدين شرح بيان کرد: کشت طولاني مدت سلول‌هاي بنيادي در شرايط آزمايشگاهي با مشکلاتي از جمله از دست رفتن ويژگي‌هاي منحصر به فرد (ويژگي‌هاي بنيادينگي) سلول‌ها در حين کشت همراه است. با توجه به اين موضوع، دستيابي به سيستم کشت شناخته شده، معين و مناسب براي رشد و کشت طولاني‌ مدت سلول‌ها، در عين حفظ خصوصيات منحصر به فردشان، در زمينه‌ سلول درماني و مهندسي بافت بسيار تأثيرگذار خواهد بود.
به گفته‌ مبصري، کنترل بر سرنوشت و رفتار سلول و همچنين القاي فرآيندهاي دلخواه مانند اتصال مناسب و افزايش رشد سلول بر روي داربست‌هاي ساخته شده از جمله اهدافي است که در اين مطالعه دنبال شده است.
وي افزود: در اين پژوهش، ما با الگو قرار دادن مکانيسم‌هاي اتصال سلول به بستر و نقش پروتئين‌ها در اين اتصال و پيامدهاي بعد از آن، بستري اصلاح شده با توالي پپتيدي خاص ساختيم. اين بستر امکان اتصال بهتر و سريع‌تر سلول‌ها را فراهم مي‌کند. همچنين اين بستر باعث افزايش توان رشد و بقاي سلولي در مقايسه با گروه کنترل و برخي ملکول‌هاي زيستي ديگر نيز شده است.
محقق دانشگاه تربيت مدرس نتايج حاصل شده از اين تحقيقات را بدين شرح توضيح داد:بستر اصلاح شده با پپتيد، از نظر اتصال سلولي شرايطي مناسب را براي سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي ايجاد کرده است. اين پديده قابل مقايسه با اثري است که پروتئين کامل فيبرونکتين نشان داد. در حالي که سلول‌ها بر روي بسترهاي اصلاح شده با پروتئين کلاژن و توالي RGD سطحي از استرس را در ساعات اوليه کشت و اتصال نشان دادند. همچنين رشد و بقاي سلول‌ها بر روي بستر اصلاح شده با پپتيد افزايش معناداري را در مقايسه با گروه کنترل، فيبرونکتين و RGD نشان داد.
بنابراين اصلاح سطحي بسترها به عنوان يکي از اجزاي کشت سلول در شرايط آزمايشگاهي با مولکول‌هاي فعال زيستي مانند پروتئين‌هاي موجود در ماتريکس خارج سلولي و يا پپتيدهاي مشتق از آن‌ها، مي‌تواند در تعديل ويژگي‌هاي سطح و القاي فرآيندهاي مطلوب به سلول مؤثر باشد.
اين تحقيقات با همکاري رضوان مبصري، دانش‌آموخته‌ دکتراي نانوبيوتکنولوژي از دانشگاه تربيت مدرس، دکتر حسين نادري‌منش و دکتر مسعود سليماني، اعضاي هيأت علمي دانشگاه تربيت مدرس، انجام شده است. نتايج اين کار در مجله‌ Biochemical and Biophysical Research Communications منتشر شده است.