همزمان با رشد جمعيت و توسعه صنايع مختلف، آلودگي آب تبديل به
يکي از اساسي‌ترين مشکلات جهان شده است از اين رو در سال‌هاي اخير، به
دليل کاربرد روزافزون اين ترکيبات در صنايع مختلف و دارا بودن اثرات
نامطلوب زيست محيطي، حذف آنها از فاضلاب‌هاي صنعتي مورد توجه قرار گرفته
است.
اغلب روش‌هاي تصفيه آب، شامل انتقال گونه آلاينده از يک
فاز به فاز ديگر يا از منبع به سيستم‌هاي تصفيه است. هرچند ممکن است
انتقال آلاينده‌ها از محيط زيست به صورت مؤثري انجام گيرد، اما به منظور
حذف کامل آلاينده‌ها، تصفيه نهايي ضرورت خواهد داشت.
دکتر طاهره روحاني بسطامي محقق دانشگاه مهندسي فناوري‌هاي نوين قوچان، از اجراي تحقيقاتي در اين زمينه خبر داد.
وي ترکيبات دارويي را يکي از پرمخاطره‌ترين آلاينده‌هاي
زيست‌محيطي معرفي کرد و گفت: وجود داروها در محيط زيست و افزايش پيوسته
آنها نگراني جهاني را برانگيخته است؛ چرا که اکثر داروها به خصوص داروهاي
پرمصرف به طور مستقيم يا غيرمستقيم بدون تغيير متابوليسم به فاضلاب‌هاي
شهري وارد مي‌شوند و بعضي از داروها به دليل نيم عمر طولاني، در محيط
زيست تجمع مي‌يابند.
مجري طرح ادامه داد: بر اين اساس در اين طرح تلاش شده است تا
با سنتز يک نانو ذرات مغناطيسي کامپوزيتي، آلاينده‌هاي دارويي و به طور
مشخص داروي مسکن ايبوپروفن با استفاده از نانوذرات مذکور و نور خورشيد از
محيط آبي حذف شود.
روحاني بسطامي افزود: استفاده از اين نانوفتوکاتاليست موجب
تصفيه کامل آلاينده‌هاي دارويي مي‌شود، به نحوي که نيازي به مراحل
تصفيه ثانويه نخواهد بود. همچنين از نور خورشيد به عنوان يک منبع انرژي
ارزان و در دسترس استفاده شده است.
اين محقق يکي از مشکلات در تصفيه پساب‌ها را جداسازي
نانوساختارها بعد از فرايند تصفيه دانست و خاطرنشان کرد: اما نانو ذرات
کامپوزيتي سنتز شده داراي خاصيت سوپر پارامغناطيس است که اين موضوع باعث
مي‌شود پس از عمليات تصفيه بتوان به‌آساني نانوذرات را با استفاده از ميدان
مغناطيسي خارجي از آب تصفيه شده جداسازي نمود و مجددا مورد استفاده قرار
داد.
روحاني با اشاره به مراحل انجام اين پژوهش يادآور شد: در اين طرح، ابتدا نانوذرات مغناطيسي γ-Fe2O3/SrCO3
سنتز و پس از آن سطح اين نانوذرات فتوکاتاليستي با ماده پلي اکسومتالات
پوشش دهي شد. در ادامه آزمون‌هاي مشخصه يابي بر روي نانوذرات سنتز شده
انجام گرفت و در مرحله بعد، چيدمان آزمايشگاهي با مدل دوغابي در معرض نور
خورشيد تهيه شد و در نهايت عملکرد نانوذرات سنتز شده در حذف آلاينده
دارويي ايبوپروفن از محيط آبي مورد ارزيابي قرار گرفت.
اين محقق با اشاره به نتايج به دست آمده از اين تحقيقات،
اظهار کرد: نتايج به دست آمده بيانگر اين مطلب است که بيشترين ميزان تخريب
در حضور هيدروژن پراکسيد صورت مي‌گيرد و اين در حالي است که ترکيب
ايزوپروپانول و بي‌کربنات سديم موجب کاهش سرعت فرايند تخريب ايبوپروفن
مي‌شود.
به گفته وي با نانو ذرات مغناطيسي کامپوزيتي و خورشيد، امکان حذف آلاينده‌هاي خطرناک دارويي به صورت کامل و مؤثر وجود دارد.
اين تحقيقات با همکاري دکتر طاهره روحاني بسطامي عضو هيأت
علمي دانشگاه مهندسي فناوري‌هاي نوين قوچان و دکتر علي احمد پور عضو هيأت
علمي دانشگاه فردوسي مشهد اجرايي شده و نتايج آن در مجله Environmental Science and Pollution Research با ضريب تأثير 2.76 به چاپ رسيده است.