چاپ

لنز اشعه ايکس نوعي لنز است که از آن براي کار با پرتوهاي اشعه X يا پرتوهايي با طول موج نزديک به اشعه X استفاده مي‌شود. از آنجا که طول موج اشعه X‌ بسيار کوتاه‌تر از نور مرئي است، ساخت لنزهاي اشعه X نياز به دقت بسيار بالاتري دارد و کوچکترين اشکالي در شکل اين لنزها مي‌تواند پيامدهاي بزرگي داشته باشد.
لنزهاي اشعه X معمولا از جنس برليوم ساخته مي‌شوند، اما در فرآيند ساخت اشکالات کوچکي در ساختار لنز ايجاد مي‌شود و قسمت مرکز آن نيز بيش از حد قوس‌دار مي‌شود. البته اين اشکالات در اغلب موارد قابل چشم‌پوشي هستند، اما براي برخي از فناوري‌هاي تصويربرداري لازم است دقت ليزر تا حد ممکن افزايش يابد.
محققان براي افزايش دقت ليزر، به سراغ رفع اشکالات لنز برليومي نرفتند؛ بلکه با اندازه‌گيري ايرادات لنز اشعه ايکس و بهره‌گيري از اين اطلاعات يک لنز اصلاحي از جنس کوارتز توليد کردند.
بدون استفاده از لنز اصلاحي، لنز اشعه X پرتوهاي ليزر را در نقطه‌اي به قطر 1600 نانومتر متمرکز مي کند. اين نقطه تقريبا 10 برابر اندازه‌اي است که از لحاظ نظري امکان متمرکز کردن پرتوهاي ليزر در آن وجود دارد؛ اما پس از به‌کارگيري لنز اصلاحي قطر نقطه تمرکز ليزر به 250 نانومتر کاهش يافت که بسيار نزديک به سرحد نظري تمرکز ليزر است.
محققان اين لنز اصلاحي را با استفاده از دو ليزر آزمايش کردند و عملکرد آن مورد تاييد قرار گرفت.
گزارش کامل اين تخقيقات در نشريه Nature Communications منتشر شده است.