چاپ

موتورهاي ديزل متداول‌ترين موتورهاي احتراق داخلي هستند که به طور گسترده در بخش‌هاي مختلف کشاورزي، حمل‌ و نقل و صنعت مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين موتورها به دليل ماهيت مخلوط‌ ديزل-هوا و بهره‌وري خوب سوخت نسبت به موتورهاي بنزيني، حجم کمتري از مونوکسيدکربن (CO)، هيدروکربن‌ها (HC) و دي‌اکسيدکربن (CO2) توليد مي‌کنند.
با اين حال مي‌توان با افزودن مواد مناسب به سوخت آنها، به مزيت‌هاي ديگري همچون صرفه جويي در مصرف سوخت و کاهش آلايندگي ناشي از موتورهاي ديزلي دست يافت. متداول ترين افزودني‌هاي مورد استفاده براي سوخت ديزل، افزودني‌هاي بهبود دهنده‌ عدد ستان است.
به گفته‌ محمد صالح سميع عادل پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرضا، در اين تحقيق تلاش شده است که شاخص‌هاي کيفيت سوخت ديزل شامل شاخص ستان، فراريت، نقطه‌ اشتعال، نقطه‌ ريزش، چگالي و ويسکوزيته به وسيله‌ افزودني‌هاي بهبود دهنده‌ عدد ستان از جمله نانو افزودني‌ها (نانو اکسيد سريم) بهبود يابند.
وي در خصوص اهميت افزايش عدد ستان در سوخت‌هاي ديزلي عنوان کرد: پالايشگاه اصفهان و ساير پالايشگاه‌هاي کشور از مشکل پايين بودن عدد ستان محصول سوخت ديزل و مشکلات ناشي از آن رنج مي‌برند. در واقع افزايش عدد ستان باعث زود روشن شدن موتور و سهولت راه اندازي موتور در هواي سرد مي‌شود. صرفه جويي در مصرف سوخت، افزايش عمر موتور، کاهش هزينه‌هاي تعمير و نگهداري، کاهش سر و صداي موتور و نيز کاهش آلاينده‌هاي خروجي از ديگر فوايد افزايش عدد ستان است.
بر اساس نتايج به دست آمده، نانو ذرات اکسيد سديم در ترکيب با سوخت ديزل، به صورت کاتاليزور دهنده اکسيژن عمل مي‌کند که اکسيژن را براي اکسيداسيون مونوکسيد کربن فراهم کرده و آن را براي کاهش اکسيدهاي نيتروژن، جذب مي‌کند.
انرژي فعال سازي اکسيد سديم، به صورت سوزاندن رسوب‌هاي کربن در سيلندر موتور در دماي ديواره عمل و از رسوب گذاري ترکيبات غيرقطبي بر روي ديواره سيلندر، جلوگيري مي کند که اين امر منجر به کاهش قابل توجه در انتشار دوده و هيدروکربن مي‌شود. از طرفي اين نانوذرات صداي انفجار را کاهش داده و بهبود کيفيت سوخت و افزايش کارايي و توان موتورهاي ديزلي را به همراه دارد.
سميع عادل معتقد است که با توجه به بهبود خواص احتراقي و کاهش آلاينده‌هاي ناشي از سوخت در راستاي رفع نگراني‌هاي زيست محيطي، استفاده از نتايج اين پژوهش مي‌تواند از لحاظ اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد.
اين طرح در قالب پايان‌نامه کارشناسي ارشد محمد صالح سميع عادل به راهنمايي دکتر الهام عامري از دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرضا و با همکاري پالايشگاه اصفهان صورت گرفته است.
اين پايان‌نامه در ستاد توسعه‌ فناوري نانو به عنوان پايان‌نامه‌ مورد نياز صنعت به تأييد رسيده است. آيين نامه‌ حمايت از پايان نامه‌هاي مورد نياز صنعت در سايت www.nano.ir/hrdc موجود است.