چاپ

امروزه پيشرفت‌هاي علمي صورت گرفته در زمينه‌ داروسازي و پزشکي افزايش يافته است. ايران يکي از پرمصرف‌ترين کشورها در زمينه‌ استفاده از دارو است.

بيماري پارکينسون يکي از شايع‌ترين بيماري‌هاي پيش‌رونده‌ عصبي در سيستم اعصاب مرکزي به شمار مي‌رود. اين بيماري مردان را 5.1 برابر بيش از زنان مبتلا مي‌کند. در سراسر جهان 10 ميليون نفر از بيماري پارکينسون رنج مي‌برند.

داروي انتاکتپون يک داروي مهارکننده براي درمان بيماري پارکينسون است. تعيين دقيق درجه‌ خلوص داروها يکي از پارامترهاي مهم در مراحل ساخت دارو پيش از ورود به بازار مصرف است. همچنين تعيين دقيق مقدار داروي مصرف شده و يا دفع شده از بدن مي‌تواند جهت افزايش کارايي درماني دارو ضروري باشد.

دکتر مهدي بقايري از اعضاي هيأت علمي دانشگاه حکيم سبزواري در اين باره گفت: بيش از 90 درصد داروهاي مصرفي داراي ساختارهاي شيميايي سنتزي بوده و عدم اطلاع‌ رساني دقيق در رابطه با نحوه مصرف، ميزان مصرف و پرهيزهاي غذايي و دارويي لازم هنگام مصرف دارو، سبب بروز مسموميت‌هاي پنهان و آشکار دارويي مي‌شود.

وي از اجراي تحقيقاتي در اين زمينه خبر داد و يادآور شد: در اين طرح تحقيقاتي به کمک نانوذرات نقره يک حسگر الکتروشيميايي جهت تشخيص و اندازه‌گيري داروي ضد پارکينسون انتاکتپون طراحي و ساخته شد.

اين محقق خاطرنشان کرد: نانوحسگر ساخته شده در اين طرح مي‌تواند مقادير اندک دارو را با سرعت‌ بالا اندازه‌گيري کند ضمن آنکه از ويژگي‌هايي چون زيست سازگاري و تکرارپذيري بالا از ديگر مزاياي اين نانوحسگر در مقايسه با روش‌هاي مشابه است.

بقايري، در خصوص ساختار نانوحسگر طراحي شده افزود: اين نانوحسگر از يک الکترود کربن شيشه‌اي تشکيل شده که نانو ذرات نقره بر روي آن تثبيت شده است. به ‌منظور جلوگيري از کلوخه شدن و تجمع نانو ذرات نقره از نانولوله‌هاي کربني عامل دار شده به ‌عنوان بستر احياي الکتروشيميايي و سنتز نانوذرات بر سطح الکترود کربن شيشه‌اي استفاده شده است. نانوحسگر تهيه شده از پايداري و گزينش پذيري قابل قبولي نسبت به داروي انتاکتپون برخوردار است.

وي ادامه داد: ابتدا نانولوله‌هاي کربني با ماده‌ متفورمين عامل دار شده و بر روي الکترود کربن شيشه‌اي قرار داده و پس از آن نانو ذرات نقره به روش ترسيب الکتروشيميايي بر روي الکترود کربن شيشه‌اي اصلاح شده سنتز شد. سپس الکترود توليد شده به‌وسيله‌ روش‌هاي ميکروسکوپي و پراش پرتو ايکس مشخصه يابي و در نهايت مقدار انتاکاپون در نمونه‌ زيستي به ‌وسيله‌ نانو حسگر اندازه‌گيري شد.

اين عضو دانشگاه حکيم سبزواري يادآور شد: بر اساس نتايج به ‌دست‌آمده، کمترين مقدار داروي انتاکتپوني که اين حسگر قادر به شناسايي و اندازه‌گيري آن است، 15.3 نانومولار بوده است.

به گفته وي اندازه‌گيري اين داروها مي‌تواند موجب بهبود بررسي روند عملکرد درماني بيماري‌هاي صرع و پارکينسون شود.

اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي دکتر مهدي بقايري، دکتر اميرحسن اميري، دکتر بهروز ملکي از اعضاي هيأت علمي دانشگاه حکيم سبزواري، دکتر مليحه برازنده عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران و سمانه فرهادي دانشجوي مقطع کارشناسي ارشد دانشگاه حکيم سبزواري است و نتايج آن کار در مجله Materials Science and Engineering C به چاپ رسيد.