دانشمندان دانشگاه بث انگلستان براي نخستين بار موفق شده‌اند بچه موش‌هاي سالم را بدون نياز به تخمک و تنها با اسپرم توليد کنند.
سابقا تصور رايج اين بود که تنها يک سلول تخمک مي‌تواند تغييرات لازم را در اسپرم به منظور ايجاد جنين بوجود آورد زيرا تخمک از يک نوع خاص از تکثير سلولي تشکيل مي‌شود که تنها نيمي از تعداد کروزوم‌ها برخوردارند.
سلولهاي اسپرم نيز به همين شکل توليد مي‌شوند. از اين رو تخمک و اسپرم با هم يک سهميه ژنتيکي را تشکيل مي‌دهند و نيمي از دي‌ان‌ان فرزند از مادر و نيمي ديگر از پدر تامين مي‌شود.
اما اکنون دانشمندان نشان داده‌اند که مي‌توان جنين‌ها را از سلولهاي داراي کرموزوم‌هاي کامل توليد کنند، بنابراين شايد بتوان از هر سلول بدن براي بارور شدن توسط اسپرم استفاده کرد.
اين نخستين بار است که دانشمندان از تکنيک‌هاي بارورسازي غيررايج استفاده کرده‌اند. پيش از اين، آن‌ها توانسته بودند تخمک‌ها را به گونه فريب دهند که بدون نياز به اسپرم، جنين توليد کنند. البته جنين‌هاي بدست آمده در اين روش چند روز بعد مردند.
طبق اين يافته‌ها که در مجله Nature Communications منتشر شده، يکي از هر چهار بچه موش متولد شده با اسپرم تنها، زنده مانده و به موش‌هاي بالغ سالم تبديل شدند. به گفته محققان، با اين دستاورد در آينده دور شايد بتوان جنس مونث را از فرآيند توليدمثل حذف کرد.
در اين تحقيق، دانشمندان از يک تخمک بارور نشده استفاده کرده و با به کارگيري مواد شيميايي، آن را فريب دادند تا به يک شبه جنين تبديل شود. اين جنين‌هاي جعلي از اشتراکات زيادي با سلولهاي عادي مانند سلولهاي پوست برخوردار بودند، به اين معني که آن‌ها نيز تکثير شده و دي‌ان‌اي خود را کنترل مي‌کردند.
اگرچه دانشمندان در اين آزمايش از يک سلول تخمک استفاده کردند، اما معتقد نيستند که نيازي به آن براي انجام بارور سازي باشد. در حالت نظري، اين تکنيک مي‌تواند با انواع سلولهاي بدن انجام شود زيرا در ابتداي آزمايش، نيمي از کرومزوم‌ها حذف شدند تا بتوانند با کرومزوم‌هاي اسپرم ترکيب شوند.
محققان به اين نتيجه رسيدند که اگر تزريق اسپرم به شبه‌جنين‌هاي موش بتواند کودکان سالم را توليد کند، پس شايد بتوان در آينده نتايج مشابهي را با استفاده از سلولهاي غير تخمک در انسان‌ها بدست آورد.
به گفته دکتر توني پري، سرپرست اين تحقيق، اين اولين بار است که چيزي غير از تخمک با اسپرم ترکيب و منجر به تولد نوزاد شده است.
بچه موش‌ها حاصل از اين آزمايش، از سلامت کامل برخوردار بوده، طول عمر عادي داشتند و توانستند بچه‌هاي سالمي به دنيا بياورند.
حذف تخمک از فرآيند باروري مي‌تواند تاثير گسترده‌اي در جامعه داشته باشد. به گفته دکتر پري، در آينده شايد بتوان از سلولهاي عادي بدن براي ترکيب با اسپرم و توليد جنين بهره برد.
اين کشف مي‌تواند در آينده براي درمان ناباروري کاربرد داشته باشد. گام بعدي دانشمندان آزمايش اين فرضيه با استفاده از سلولهاي پوست است.