چاپ

دکتر مرتضي محمودي استاديار گروه فناوري نانو دانشگاه علوم پزشکي تهران و مجري طرح با اشاره به ورود فناوري نانو در حوزه‌هاي پزشکي، گفت: علي رغم استفاده وسيع از نانو ذرات در حوزه پزشکي اما محققان تاکنون نتوانستند اين ذرات را تجاري سازي کنند. وي با اشاره به دلايل عدم موفقيت در تجازي سازي نانو ذرات در حوزه پزشکي، خاطرنشان کرد: به دليل وجود فاکتورهاي پنهان که هيچگاه ديده نشده است، محققان نتوانستند اين نانو ذرات را تجاري سازي کنند. محمودي در اين باره توضيح داد: مطالعاتي که با استفاده از نانو ذرات بر روي سلول‌ها و حيوانات انجام مي‌شود معمولا نتايج آن با نمونه‌هاي انساني مطابقت ندارد و اين امر باعث شده است که نانو ذرات حوزه پزشکي نسبت به ساير حوزه‌هاي تحقيقاتي با تاخير وارد فاز تجاري سازي شود. مجري طرح ادامه داد: از اين رو از 7 سال گذشته مطالعاتي را با عنوان «حذف موانع موجود براي وارد کردن نانو ذرات در حوزه تجاري سازي» اجرايي کرديم. وي هدف از اجراي اين مطالعات را ارائه راه حل‌هايي براي رفع موانع تجاري سازي ذکر کرد و يادآور شد: در اين مطالعات درصدد بوديم تا عدم انطباق نتايج تحقيقات ميان نمونه‌هاي سلولي و حيواني را با نمونه‌هاي انساني حذف کنيم تا از اين طريق اقدام به توسعه تجاري سازي اين ذرات شود. استاديار دانشگاه علوم پزشکي تهران به اشاره به نتايج به دست آمده از اين تحقيقات افزود: تاکنون 8 فاکتور که موجب عدم انطباق نتايج تحقيقات در حوزه‌هاي تشخيصي و دارويي مي‌شود را ارائه کرديم. وي با تاکيد بر اينکه اين پروژه تحقيقاتي بر روي سرطان و بيماري‌هاي مغزي چون پارکينسون و آلزايمر اجرايي شده است، اظهار کرد: با استفاده از دستاوردهاي اين تحقيقات مي‌توان نتايج قابل انطباقي ميان نمونه‌هاي حيواني و انساني به دست آوريم و در نتيجه قادر به دريافت مجوز براي تجاري سازي آن هستيم. وي همچنين به مطالعات انجام شده با همکاري محققان دانشگاه ايلينويز آمريکا در زمينه اثربخشي داروها و افزايش و کاهش عوارض جانبي آنها اشاره کرد و گفت: روش‌هاي سنتي درمان بيماري‌ها با استفاده از دارو نيازمند مصرف دوره‌اي آنها است ولي برخي از داروها ناپايدار و سمي است و دوره‌ اثربخشي کوتاهي دارند. محمودي اضافه کرد: در اين پژوهش به دنبال اصلاح نانوحامل‌هاي دارو پيش از تزريق به بدن از طريق پوشش دهي بوديم تا بتوانيم تشکيل پروتئين بر روي آنها را کنترل کنيم و ميزان بازدهي فرايند را نيز افزايش دهيم. به گفته وي پوشش دهي اين نانوذرات منجر به افزايش هدفمندي آنها شده و افزايش کارايي درماني دارو و کاهش عوارض جانبي احتمالي آن را به دنبال خواهد داشت. مجري طرح يکي از روش‌هاي افزايش هدفمندي نانوحامل‌ها را اتصال ليگاندها و آنتي‌بادي‌ها به آن‌ دانست و افزود: اما هنگامي‌ که اين نانوذرات وارد جريان خون وارد مي‌شوند، پروتئين کرونا بر روي سطح نانوذرات تشکيل شده و ليگاندها و آنتي‌بادي‌ها را مي‌پوشاند. اين امر، مانع رسيدن دارو به سلول موردنظر مي‌شود. وي ادامه داد: در اين پژوهش به‌ منظور رفع اين مشکل، نانوحامل‌ها به‌ وسيله‌ پروتئين‌هاي پلاسمايي عامل‌دار شدند که اين امر موجب کنترل تشکيل پروتئين کرونا بر روي سطح نانو ذرات خواهد شد. محمودي جذب بهتر دارو به سلول را از مزاياي اين روش ذکر کرد و يادآور شد: با استفاده از اين روش علاوه بر دارورساني هدفمند مي‌توان ميزان ماندگاري دارو در بدن، توزيع در ارگان‌هاي مختلف و اثرات بيولوژيکي آن را کنترل کرد. اين محقق دانشگاه علوم پزشکي تهران يادآور شد: بر اساس نتايج به ‌دست‌آمده نانو ذرات پوشش داده شده با پروتئين‌هاي انتخاب شده، قبل از قرار گرفتن در معرض محيط بيولوژيکي بدن، موجب مي‌شود پروتئين‌هاي کروناي غني از پروتئين‌هاي پلاسمايي تشکيل شود که اين امر افزايش ميزان هدفمندي اين نانوذرات را باعث مي‌شود.