چاپ

دکتر سيروس زينلي اظهار کرد: سال گذشته لايحه اي به منظور حفظ ذخاير ژنتيکي به مجلس ارايه شد که بخش عمده آن بر اعمال محدوديت در ارسال نمونه هاي ژنتيکي به خارج از کشور تاکيد کرده بود. وي افزود: اما مواردي در اين لايحه وجود دارد که ستاد توسعه زيست فناوري معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و انجمن هاي علمي با محتواي برخي از قسمت هاي آن مخالف هستند؛ زيرا معتقدند متن لايحه بازدارنده است و مي تواند جلوي بهره برداري از گونه هاي در حال انقراض را بگيرد و مشکلاتي را براي محققان و مصرف کنندگان ايجاد کند. زينلي ادامه داد: با اين حال تلاش مي شود تا با اعمال تغييرات لازم در نهايت اين لايحه تصويب و به صورت قانون درآيد به طوري که با حمايت از ذخاير ژنتيکي، منافع ملي تامين و در عين حال جلوي پيشرفت کشور گرفته نشود. ** اقدامات صورت گرفته در راستاي حفظ ذخاير ژنتيکي رئيس انجمن بيوتکنولوژي ايران برخي اقدامات صورت گرفته در راستاي حفظ ذخاير ژنتيکي ايران را برشمرد و گفت: در وزارت جهاد کشاورزي بانک محصولات کشاورزي ايجاد شده است و گونه هاي مختلف گياهي در آنجا نگهداري مي شود. زينلي افزود: در سازمان جهاد سازندگي نيز بانک ذخاير ژنتيکي به منظور حفظ اين ذخاير وجود دارد که لازم است با حمايت مالي در آينده توسعه يابد. وي ادامه داد: بانک هاي خصوصي نيز براي نگهداري از خون بند ناف وجود دارد و بانکي نيز در اين زمينه در بيمارستان شريعتي وجود دارد. ** اقدامات لازم براي حفظ ذخاير ژنتيکي زينلي اظهار کرد: در کنار اقدامات صورت گرفته در راستاي حفظ ذخاير ژنتيکي، شناسنامه دار شدن اين ذخاير است که تاکنون به دليل مشکلات مالي و تکنولوژيکي انجام نشده است. وي توضيح داد: شناسنامه دار کردن ذخاير ژنتيکي به اين معني است که با استفاده از روش هاي جديد، اطلاعات ژنتيکي حيات وحش و محصولات و گونه هاي ژنتيکي گياهي را به دست آوريم و در مجامع بين المللي به نام ايران ثبت کنيم تا بعدها کشورهاي ديگر نتوانند اين نمونه ها را به نام خود ثبت کنند. زينلي گفت: در بسياري از کشورها اين اقدام صورت گرفته اما در کشور ما به دليل کمبود تکنولوژي و بالا بودن هزينه ها، در اين زمينه چندان اقدامي صورت نگرفته است. وي به برخي مشکلات به دليل نبود حمايت لازم از ذخاير ژنتيکي اشاره کرد و افزود: به عنوان نمونه اگر محصول بهتري بيايد که باروري بيشتر و کيفيت بهتري داشته باشد، کشاورز محصول قبلي را کنار مي گذارد و اقدام به کشت محصول جديد مي کند. بنابراين ممکن است نمونه گياهي قبلي از بين برود و در مورد حيوانات نيز موارد مشابهي در مورد پلنگ، يوزپلنگ يا ببر مازندران وجود دارد. زينلي گفت: به اين ترتيب ذخاير ژنتيکي به دليل برخي غفلت ها يا نبود نياز از بين مي روند که مي طلبد دولت اين نمونه ها را در مزارع خاص کشت و حيوانات را در اماکن مخصوصي پرورش دهد تا از نابودي آنها جلوگيري شود. وي اظهار کرد: به طور کلي شناسنامه دار و نگهداري کردن از ذخاير در حال نابودي و تقويت بانک هاي ذخاير ژنتيکي اقداماتي است که بايد دولت و مردم به آنها توجه داشته باشند. ** اهميت ذخاير ژنتيکي رئيس انجمن بيوتکنولوژي ايران با تاکيد بر اهميت ذخاير ژنتيکي در پيشبرد اهداف علمي و اقتصادي کشور، گفت: حفظ ذخاير ژنتيکي گونه هاي گياهي مي تواند در مواقع خطر مانند بروز آفت هاي کشاورزي براي حفظ محصولات به کار گرفته شود؛ به عنوان نمونه چند سال گذشته آفتي به نام جاروک ليموترش به اين محصول وارد شد و بخش اعظم درخت هاي ليموترش را از بين برد چندي بعد نيز اين آفت به درختان و جنگل هاي بلوط وارد شد؛ بنابراين بايد ذخاير ژنتيکي را تقويت کنيم تا اگر آفت يا مشکلي متوجه محصولي شد، بتوان آن محصول را حفظ کرد. زينلي اظهار کرد: از سوي ديگر قابليت هايي در برخي محصولات وجود دارد که اگر آنها را شناسايي کنيم، مي توانيم در آينده با افزايش دانش و توانايي هايي که به وجود مي آيد، اين محصولات را پرورش دهيم و حتي به کشورهاي ديگر صادر کنيم. وي افزود: همچنين ممکن است محصولي داشته باشيم که بتواند در خشکي يا شوره زار با مقاومت بيشتري نسبت به نمونه هايي که در کشورهاي ديگر وجود دارد، رشد کند بنابراين مي توان آن را حفظ کرده و در بازارهاي جهاني به فروش رساند. زينلي به کشت غرقابي برنج در کشور اشاره کرد و آن را با توجه به کم آبي موجود مقرون به صرفه ندانست و گفت: مثلا در مورد برنج که کشت غرقابي دارد، نيازمند مصرف زياد آب هستيم در صورتي که امروزه برنج هايي توليد مي شوند که مانند گندم با آب بسيار کم مي توانند رشد کنند. رئيس انجمن بيوتکنولوژي ايران گفت: حفظ ذخاير ژنتيکي براي همه آحاد مردم يک وظيفه ملي و براي برخي سازمان ها و وزارتخانه ها مانند وزارتخانه هاي جهاد کشاورزي، بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و سازمان حفاظت محيط زيست يک وظيفه قانوني است. زينلي افزود: بنابراين در کنار تمام اقدامات سازماني و قانوني، لازم است مردم با آگاهي از اينکه بي احتياطي و آتش زدن جنگل ها يا بيابان ها مي تواند بسياري از گونه هاي نادر را از بين ببرد، نسبت به حفظ و حراست از اين منابع ارزشمند توجه بيشتري داشته باشند. روز 15 فروردين ماه به عنوان `روز ملي ذخاير ژنتيکي و زيستي` در تقويم رسمي ايران نام گذاري شده است. نامگذاري اين روز يکي از موضوعات ماده واحده تعيين مناسبت هاي تقويم رسمي سال 1394 است که در جلسه 751 شهريورماه سال 1393 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد و سال 1394 اجرايي شد.