چاپ

دکتر جعفر مهراد با بيان اين که در چند سال اخير مفهوم توليد علم در دانشگاه‌ها و مراکز تحقيقاتي کشور به يک گفتمان رايج تبديل شده است، افزود: در راستاي توليد علم مفاهيم ديگري مانند نهضت توليد علم و جنبش نرم‌افزاري نيز مورد توجه جدي مسؤولان آموزش عالي کشور قرار گرفته است. وي ادامه داد: بر اين اساس و با تاکيد اسناد بالا دستي بر توسعه علم و فناوري، توليد علم يکي از مقوله‌هاي مهمي است که در ارزيابي علم و فناوري از آن استفاده مي‌شود، ضمن آن که در رتبه‌هاي دانشگاهي نيز تعدادي شاخص وجود دارد که عملکرد دانشگاه‌ها را طبق برخي از مولفه‌هاي توليد علم اندازه گيري مي‌کند. مهراد با اشاره به توسعه دانشگاه‌ها و مراکز تحقيقاتي و دوره‌هاي تحصيلات تکميلي در کشور، خاطر نشان کرد: توليد در دانشگاه‌ها با مديريت علمي استادان و توسط دانشجويان تحصيلات تکميلي صورت مي‌گيرد. رييس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسي دانشگاه شيراز با اشاره به پايان سال 2015 افزود: عملکرد کشورها از جمله جمهوري اسلامي ايران قابل بررسي و مقايسه با ساير کشورهاي جهان امکان‌پذير است. وي ادامه داد: بالغ بر 140 کشور در توليد علم جهان مشارکت دارند که تعدادي از اين کشورها طبق سياست‌ها و برنامه‌هاي مدون بر ميزان رشد توليدات علمي خود افزوده و در جابجايي نقشه جغرافيايي توليد علم موثر بوده‌اند. مهراد با اشاره به نتايج حاصل از داده‌هاي پايگاه اسکوپوس يادآور شد: اطلاعات حاصل از پايگاه اسکوپوس استخراج شده که در اين داده‌ها آمار توليدات علمي 20 کشور برتر که نسبت به ساير کشورهاي جهان از رشد بيشتري برخوردار بودند، ارائه شده است. به گفته وي کل مدارک علمي اين کشورها که تا کنون در اسکوپوس ثبت و نمايه شده به شرح ذيل است:‌ رتبه نام کشور تعداد مدارک 1 آمريکا 13788303 2 چين 4132708 3 انگلستان 3659646 4 آلمان 3331216 5 ژاپن 3038837 6 فرانسه 2442208 7 کانادا 1766415 8 ايتاليا 1717973 9 هند 1656967 10 اسپانيا 1180216 11 استراليا 1119799 12 هلند 970793 13 کره‌جنوبي 841584 14 برزيل 718493 15 سوييس 716990 16 سوئد 691985 17 لهستان 586307 18 تايوان 569561 19 ترکيه 452237 20 ايران 336044 عضو هيات علمي دانشگاه شيراز اضافه کرد: چنانچه آمار توليد علم را بر اساس سالهاي معين رده‌بندي کنيم نتايج حاصله متفاوت خواهد بود. وي اضافه کرد: انتشارات علمي 20 کشور برتر براي سال 2016 ميلادي به شرح ذيل است: چين 11419 مدرک آمريکا 9215 مدرک انگلستان 3034 مدرک آلمان 2884 مدرک هند 2803 مدرک ايتاليا 2271 مدرک فرانسه 2262 مدرک اسپانيا 2158 مدرک ژاپن 1905 مدرک استراليا 1866 مدرک کانادا 1747 مدرک کره جنوبي 1742 مدرک ايران 1442 مدرک برزيل 1432 مدرک لهستان 1052 مدرک هلند 985 مدرک ترکيه 846 مدرک تايوان 817 مدرک سوئد 729 مدرک سوييس 668 مدرک رييس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسي دانشگاه شيراز با تاکيد بر اين که در سال 2015 ميلادي تقريبا بيشترين توليدات علمي کشور ثبت و نمايه‌سازي شده است، گفت: اما آماري که ارائه مي‌شود در ماه‌هاي آينده تغيير يافته و ميزان توليدات علمي کشورها تا تکميل اطلاعات، در جايگاه طبيعي خود قرار خواهند گرفت. رتبه نام کشور تعداد مدرک 1 آمريکا 490181 2 چين 364965 3 انگلستان 146619 4 آلمان 130682 5 هند 106372 6 ژاپن 96172 7 فرانسه 90196 8 ايتاليا 82949 9 کانادا 77935 10 استراليا 72478 مهراد يادآور شد در سال 2015 ميلادي رتبه‌هاي يازدهم تا بيستم توليد علم در اختيار کشورهاي ذيل بوده است: اسپانيا با توليد 69722 مدرک کره جنوبي 65108 مدرک برزيل 52111 مدرک هند 45621 مدرک ايران 36038 مدرک سوييس 34618 مدرک ترکيه 34268 مدرک لهستان 31398 مدرک سوئد 31156 مدرک تايوان 29526 مدرک وي با تاکيد بر اين که آمار توليد علم سال 2014 تکميل شده است، خاطرنشان کرد: البته ممکن است در ماه‌هاي آينده تنها تغييرات بسيار جزيي در ميزان توليدات علمي کشورها مشاهده شود. رتبه نام کشور تعداد مدرک 1 آمريکا 630090 2 چين 475949 3 انگلستان 174270 4 آلمان 160557 5 هند 124957 6 ژاپن 124507 7 فرانسه 112958 8 ايتاليا 99783 9 کانادا 95435 10 اسپانيا 84074 وي يادآور شد: در اين بازه زماني رتبه‌هاي يازدهم تا پانزدهم به کشورهاي استراليا با 84 هزار و 473 مدرک، کره جنوبي با 76 هزار و 722 مدرک، برزيل با 63 هزار و 992 مدرک، هلند با 54 هزار و 112 مدرک و ايران با 43 هزار و 80 مدرک تعلق دارد. وي اضافه کرد: کشورهاي سوييس با توليد 41 هزار و 146 مدرک، تايوان با 40 هزار و 722 مدرک، ترکيه با 39 هزار و 439 مدرک، لهستان با 38 هزار و 900 مدرک و سوئد با 36 هزار و 437 مدرک در مرتبه‌هاي شانزدهم تا بيستم توليد علم جهان قرار دارند. مهراد اظهار داشت: به اين ترتيب ايران در سال 2014 ميلادي در رتبه 15 توليد علم در سال 2015 در رتبه 15 توليد علم جهان و در سال 2016 با انتشاراتي که براي اين سال به ثبت رسيده است در رتبه 13 توليد علم جهان قرار دارد. به گفته وي رتبه‌هاي ترکيه نيز در سالهاي 2014 – 2015 و 2016 به ترتيب 18، 17 و 16 است.