بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- حسن نادری با بیان اینکه در گروه سیالات پژوهشگاه صنعت نفت دو پروژه را دنبال می‌کنیم، افزود: "استفاده از امواج فراصوت و امواج ماکروویو برای افزایش برداشت از میادین نفتی" و "حذف رسوبات درون چاه با استفاده از امواج" از جمله پروژه‌هایی است که در این گروه در دستور کار قرار دارد.

وی با بیان اینکه تکنولوژی امواج، کاربردهای فراوانی در زمینه حذف گوگرد از نفت خام و همچنین شکستن هیدروکربورهای سنگین به سبک به منظور ارتقای کیفیت نفت خام یافته است، اظهار کرد: علاوه بر آن از این فناوری برای از بین بردن رسوبات دیواره چاه مانند رسوبات معدنی، آسفالتینی و وکس نیز قابل استفاده است.

نادری ادامه داد: کاربرد امواج همچنین می‌تواند با ایجاد تغییر در خواص و تر شوندگی سنگ مخزن، سبب بهبود تولید نفت از مخازن شود.

رییس گروه سیالات پژوهشگاه صنعت نفت با اشاره به مزایای جایگزین کردن امواج در ازدیاد برداشت، یادآور شد:‌ امواج فراصوت و ماکروویو سرعت و اثر هر فرآیند شیمیایی را افزایش می‌دهد، علاوه بر آن این امواج زیست سازگار بوده و آلودگی‌های زیست محیطی کمی ایجاد می‌کند.

وی با بیان اینکه ازدیاد برداشت روش‌های کلاسیک از طریق تزریق اسید و یا سایر مواد شیمیایی صورت می‌گیرد، اظهار کرد: این روش آلایندگی‌های زیست محیطی زیادی را به همراه دارد؛ ولی این روش، یک روش دوستدار محیط زیست است.

نادری اضافه کرد: در ازدیاد به روش امواج مافوق صوت حتی اگر از مواد شیمیایی استفاده ‌شود، مقدار این مواد اندک است؛ چراکه اثرات مواد شیمیایی استفاده شده توسط امواج افزایش می‌یابد که این امر موجب کاهش آلایندگی‌های زیست محیطی می‌شود.

رییس گروه سیالات پژوهشگاه نفت ادامه داد: از این رو این روش‌ها در دنیا مورد توجه قرار گرفته است؛ چون آلاینده‌های زیست محیطی کمی دارد.

وی در خصوص نحوه استفاده از امواج ماکروویو در ازدیاد برداشت، توضیح داد: در هنگام استخراج نفت از چاه‌ها، مقدار زیادی رسوبات معدنی و آلی بر روی دیواره‌های چاه قرار می‌گیرند که این امر موجب کاهش تولید و یا توقف عملیات استخراج می‌شود.

نادری اظهار کرد: این امواج موجب می‌شود یا رسوبات در دیواره چاه تشکیل نشود و یا اگر تشکیل شده با استفاده از یک حلال و یا با کمک گازوئیل از سطح دیوار پاک شود تا تولیدات چاه کاهش نیابد؛ از این رو به این روش‌ها روش‌های ازدیاد برداشت "چاه‌محور" می‌گویند.

این محقق با تاکید بر اینکه این روش کمک می‌کند تا دبی تولید از چاه در هنگام استخراج کاهش نیابد، خاطر نشان کرد: مخازنی که با مشکل تولید مواجه هستند در مدت 6 ماه عملیات استخراج متوقف می‌شود که در این زمان چاه از مدار تولید خارج می‌شود؛ ولی با استفاده از امواج، توقف عملیات یا رخ نمی‌دهد و یا اگر رخ داد، زمان بازگشت کمتری نیاز دارد تا به مدار برداشت باز گردد.

نادری با بیان اینکه این روش در کشورهایی چون آمریکا و روسیه مورد استفاده قرار گرفته است، یادآور شد: در ایران این روش کاربردی نشده است و یکسری شرکت‌ها سعی کردند با همکار خارجی این طرح را پیاه‌سازی کنند؛ ولی به صورت عملیاتی هیچ شرکتی در ایران وارد نشده است.

رییس گروه سیالات پژوهشگاه صنعت نفت با بیان اینکه این پژوهشگاه بر روی جنبه‌های تحقیقاتی روش استفاده از امواج کار می‌کند، افزود: این مطالعات در حد آزمایشگاهی است و در مرحله بعد با ساخت و یا خرید تجهیزات مورد نیاز می‌توان فرآیندهای آزمایشگاهی را تست کرد.

وی، بررسی تزریق گاز و آب به مخزن و خواص نفت و گاز و اثرات متقابل گاز بر روی نفت آن را از دیگر زمینه‌های تحقیقاتی این گروه نام برد و گفت: این مطالعات به کاهش تشکیل رسوب در مخازن کمک می‌کند.