بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- دکتر فریبرز ناطقی الهی در این باره گفت: با توجه به پدیده زوال و اضمحلال در بتن و آرماتورهای مصرفی در منابع شیمیایی و استخرهای رادیواکتیو در طول سالیان بهره‌برداری، امروزه در کل دنیا بحث عمر باقیمانده ( aging) این تاسیسات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی با اشاره به عمر 50 تا 60  ساله تاسیسات اتمی و شیمیایی در دنیا، خاطر نشان کرد: بر این اساس در مراکز تحقیقاتی دنیا تلاش‌های زیادی در جهت یافتن روش‌هایی برای ارزیابی عمر باقیمانده و مفید این سازه‌ها و همچنین سازه‌های بتنی در مجاورت مواد اسیدی یا بازی در حال انجام است.

ناطقی الهی با اشاره به روش‌های ارائه شده در این زمینه، اظهار کرد: تخمین زوال در آرماتور و بتن با پیچیدگی‌هایی همراه است و روش‌های کیفی و کمی ارائه شده از سوی برخی از کشورها بر اساس تخمین‌های اولیه از عمر باقیمانده است که در نبود روش‌های کامل‌تر برای تعیین آسیب پذیری این گونه تاسیسات بسیار ارزشمند و مفید است.

این محقق از ارائه روشی برای تخمین عمر باقیمانده منابع و استخرهای در مجاورت رادیواکتیو و شیمیایی در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله خبر داد و گفت: روش نوینی مبنی بر توسعه و تعمیم  روش‌های موجود، ولی با تقریب بسیار دقیق‌تر برای ارزیابی عمر باقیمانده این مخازن و همچنین پدیده زلزله که گریبان گیر کشور است، ابداع شد.

وی اضافه کرد: این روش از طریق آزمایش‌های علمی،  فنی و مهندسی مورد تطبیق قرار داده شده است.

این محقق با اشاره به جزئیات اجرای این تحقیق خاطر نشان کرد: برای این منظور ابتدا با کار بر روی فرمول‌های تحلیلی خوردگی در آرماتور و مکانیک شکست بتن بر اساس مطالعات دیگر دانشمندان دنیا، روابطی برای ورودی‌های مدل‌سازی در این روش به دست آوردیم، سپس به تحلیل اجزاء محدود سازه که شامل بتن (آرماتور و ملات سیمان) و ماده شیمیایی و رادیو اکتیو (اسید) اقدام شد و بر اساس داده‌های به دست آمده عمر سازه در طی مراحل 10 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت.

ناطقی الهی با بیان اینکه با استفاده از این روش امکان ارزیابی عمر مفید سازه در بازه زمانی یکساله نیز قابل استفاده است، خاطر نشان کرد: برای کنترل صحت پاسخ‌ها، در محیط اسیدی آزمایشگاهی، آرماتورها وادار به خوردگی و زوال اجباری شدند.

آرماتور در اسید و خوردگی اجباری میلگردها

مجری طرح، تاکید کرد: نتایج به دست آمده نشان داد که روش ابداعی از صحت و دقت در برآورد باقیمانده عمر مخازن برخوردار هستند و امکان استفاده از این روش برای ارزیابی سازه‌های موجود در کشور که در مجاورت اسید یا باز و مواد رادیو اکتیو هستند، فراهم شده است.

آرماتور که تحت محیط اسیدی وادار به خوردگی شده است

ناطقی الهی با اشاره به اهمیت یافته‌های این پژوهش، خاطر نشان کرد: با شرایط حساس لرزه‌خیزی کشور و نشت احتمالی آنها در شرایط سرویس و حتی در زمان وقوع زلزله استفاده از این روش برای ارزیابی مخازن اهمیت زیادی دارد. تصویر ذیل نشانگر تحلیل و آزمایشات انجام شده در آزمایشگاه پژوهشگاه مهندسی زلزله را نشان می‌دهد.

اثر عمر و خوردگی در توزیع تنش‌ها در بتن

مهندس مهدی زاهدی، محقق همکار این طرح نیز  با بیان اینکه تمام آزمایش‌ها و روابط تحلیلی در هر مرحله کنترل و صحت‌سنجی شد، اظهار کرد: این امر به منطور بررسی دقت روش ابداعی با واقعیت‌های فیزیکی بوده است، از همین رو آزمایشات عملی با آرماتورها و سایزهای مختلف آرماتورها انجام شد که روش جامعیت کامل را داشته باشد.

کشش آرماتور خورده شده در اسیدی و بازی برای مقاومت باقیمانده

 این طرح از سوی مهندسی مهدی زاهدی و با راهنمایی دکتر فریبرز ناطقی الهی، استاد و بنیانگذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران زلزله در ایران اجرایی شد.