بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- نرگس معماری‌زاده، با بیان اینکه مشترک بودن غذای انسان با آفات کشاورزی از آغاز حیات انسان بر کره زمین مشکلات جدی برای تولیدات کشاورزی ایجاد کرده است، گفت: بر اساس آمار فائو سالانه بیش از 35 درصد از محصولات کشاورزی در سراسر دنیا به واسطه آفات کشاورزی از بین می‌روند.

وی یکی از کارآمدترین روش‌های مبارزه با آفات کشاورزی را کاربرد آفت‌کش‌های شیمیایی دانست و خاطرنشان کرد: این راهکار با چالش بزرگ فرمولاسیون آفت‌کشی مقابله کرده است؛ چراکه بکارگیری فرمولاسیون‌های آفت‌کش‌های ناکارآمد می‌تواند خطرات جدی و جبران‌ناپذیری چون از بین رفتن محصولات کشاورزی، افزایش هزینه‌های کنترل آفت و افزایش مصرف آفت‌کش‌ها را به همراه داشته باشد.

مجری طرح با اشاره به اجرای مطالعاتی در این زمینه، یادآور شد: در این پروژه تحقیقاتی تلاش شد تا فرمولاسیون آفت‌کش زیست‌سازگار با استفاده از فناوری نانو را ارائه دهیم، به گونه‌ای که با استفاده از این فرمولاسیون ضمن افزایش کارایی آفت‌کش‌ها برای کنترل آفات کشاورزی، آلودگی‌های زیست محیطی آن نیز کاهش یابد.

 معماری‌زاده با بیان اینکه در این مطالعات به فرمولاسیون نانوآفت‌کش زیست‌تخریب‌پذیر دست یافتیم، اظهار کرد: ما در این طرح با بهره‌برداری از فناوری نانو این آفت‌کش‌ها را به صورت نانو کپسول فرموله کردیم. به دلیل استفاده از فناوری کپسوله کردن،‌ مواد موثر به طور فیزیکی و شیمیایی در قالبی از مواد خاص پوشانده و محافظت می‌شوند؛ از این رو سمیتی برای محیط زیست ندارد.

مجری طرح، رهاسازی کنترل‌شده و آرام ماده مؤثره را از مزایای این آفت‌کش دوستدار طبیعت نام برد و یادآور شد: از آنجایی که ماده موثره این آفت‌کش آهسته‌ رهاسازی می‌شود، از این رو می‌توان با مقدار کمتر ماده موثره و دفعات سمپاشی کمتر آفات مورد نظر را کنترل کرد.

به گفته وی، این روش، کاهش هزینه‌ها و مصرف آفت کش‌ها و آلودگی زیست محیطی را به همراه دارد.

محقق دانشگاه گیلان با تاکید بر اینکه در این تحقیقات به نانوفرمولاسیونی دست یافتیم که در آن از فناوری کپسوله کردن مستقیم با کوپلیمرهای خطی دندریتیک پلی‌سیتریک، اسید پلی‌اتیلن‌گلیکول و پلی‌سیتریک‌اسید (PCA-PEG-PCA) جهت کنترل رهاسازی آفت‌کش بهره ‌بردیم، ادامه داد: پلیمری که در اطراف ذرات این آفت‌کش قرار گرفته است در منطقه UV نور خورشید دارای خاصیت جذب فوتون زیادی است؛ از این رو به مرور زمان می‌تواند باقیماند آفت‌کش در محیط زیست را حذف کند.

این دانش‌آموخته دانشگاه گیلان تاکید کرد: از این رو می‌توان اطمینان داشت که کاربرد این نوع نانو فرمولاسیون نه تنها هیچ آلودگی جدیدی به محیط زیست اضافه نخواهد کرد، بلکه به حذف باقیمانده آفت کش از محیط زیست نیز کمک خواهد کرد.

وی در خصوص اینکه این آفت‌کش برای چه محصولاتی قابل استفاده است، توضیح داد: ما در این مطالعات به فرمولاسیون کپسوله کردن آفت‌کش دست یافتیم؛ بر این اساس می‌توان این روش را برای آفت‌کش‌های مختلف به کار برد.

به گفته معماری‌زاده این قابلیت وجود دارد که از این فرمولاسیون برای انواع آفت‌کش‌های مختلف مانند انواع حشره‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها و علف‌کش‌ها استفاده شود و بسته به نوع آفت کش، اقدام به کنترل آفات در مزارع شود.

مجری طرح همچنین افزود: ما در این مطالعات برای دو نوع آفت‌کش تست‌های میدانی انجام دادیم که موفق به اخذ گواهینامه نانومقیاس از ستاد توسعه فناوری نانو شدیم.

وی به انجام تست‌های میدانی اشاره کرد و یادآور شد: در فاز آزمایشگاهی بر روی آفت مدل کار کردیم تا کارایی آن را بررسی کنیم، ولی وقتی به مرحله پایلوت رسیدیم، نانو کپسوله "ایمیداکلوپرید" را بر روی آفت "پسیل" پسته و "شته" یونجه و انار تست کردیم که نتایج مطلوبی را در کنترل آفت به دست آوردیم.

معماری‌زاده خاطرنشان کرد: در حال حاضر این فناوری در فاز نیمه‌صنعتی قرار دارد.

مجری طرح به اهمیت این طرح اشاره کرد و گفت: میزان تقاضا برای آفت‌کش‌های مختلف در ایران در سال جاری 70 هزار تن برآورده شده است که این میزان تقاضا، ایران را به یکی از پرمصرف‌ترین کشورهای جهان در زمینه آفت‌کش‌ها تبدیل کرده است.

وی سهم مصرف دو آفت‌کش "ایمیداکلوپرید" و "ایندوکساکارب" به عنوان پر مصرف‌ترین آفت‌کش در ایران و جهان را حداقل 1200 تن در سال ذکر کرد و یادآور شد: این حجم از تولید می‌تواند به صورت اجاره خط تولید و یا خرید خدمات در یکی از کارخانه‌های تولید آفت‌کش‌های شیمیایی تولید شوند؛ ولی با توجه به کارایی نانوفرمولاسیون این آفت‌کش‌ها، محصولات تولیدی با قیمت رقابتی قابل عرضه است.