بزرگنمايي:

سرزمین ایرانیان- مشتری‌های داغ به سیاره‌هایی اتلاق می‌شود که از جنس گاز هستند اما فاصله آنها با ستاره میزبان شان به اندازه‌ای کم است که دمای بسیار بیشتری را نسبت به سیاره مشتری در منظومه شمسی تجربه می‌کنند.

محققان رصدخانه جنوب اروپا با استفاده از تلسکوپ عظیم VLT به رصد یکی از این سیارات موسوم به WASP-19b که در فاصله 815 سال نوری از زمین واقع شده است پرداختند.

نکته جالب توجه در رابطه با این سیاره فراخورشیدی وجود تیتانیوم اکسید در جو آن است که برای اولین بار است چنین ترکیبی در جو یک سیاره گازی مشاهده می‌شود.

این تحقیق به سرپرستی الیار صداقتی محقق ایرانی فارغ‌التحصیل از دانشگاه فنی برلین و یکی از اعضای رصدخانه جنوب اروپا انجام شده است.

سیاره WASP-19b مانند بسیاری از مشتری‌های داغ مداری بسیار کوتاه دارد و هر 19 ساعت یک بار به دور ستاره خود می‌چرخد و دمای جو آن در حدود 2000 درجه سانتی‌گراد است که بیش از چهار برابر بیشتر از دمای زهره است. در این دما علاوه بر سرب، سیلیکات و پلوتونیوم نیز ذوب می‌شوند.

تیم منجمان رصدخانه جنوب اروپا با رصد ابرهای موجود در جو این سیاره موفق به کشف ترکیبات شیمیایی مختلفی در این سیاره فراخورشیدی از جمله تیتانیوم اکسید، آب و عنصر سدیم شدند.

الیار صادقی محقق ارشد این تحقیق که حدود دو سال است در حال بررسی و مطالعه است در کنفرانس خبری این تحقیق گفت: کشف چنین ترکیبی به هیچ عنوان اتفاق ساده‌ای نیست و علاوه بر نیاز به داده‌های قطعی و دقیق نیاز به آنالیزهای جامع و همه‌جانبه نیز وجود دارد.

وی افزود: ما با استفاده از الگوریتم‌هایی که به بررسی وضعیت شیمیایی، دمایی و جوی این سیارات می‌پردازند موفق شدیم وجود این ترکیبات را در جو WASP-19b تشخیص دهیم.

تیتانیوم اکسید ترکیب کمیابی در فضا محسوب می‌شود که بیشتر در جو ستاره‌های سرد دیده می‌شود.

این ترکیب به عنوان جذب‌کننده حرارت عمل می‌کند و به همین دلیل می‌توان دمای بالای این سیاره را با وجود چنین ترکیبی در جو آن توجیه کرد.

مقادیر بالای این ترکیب در جو ستارگان سبب جلوگیری از خروج گرما و عملا ایجاد پدیده وارونگی می‌شود.

این کشف می‌تواند به ایجاد یک دسته‌بندی جدید برای جو سیارات منجر شود و راه را برای شناسایی سیارات فراخورشیدی دارای حیات هموارتر کند.

نتایج این تحقیق در نشریه علمی Nature منتشر شده است.