بزرگنمايي:

سرزمين ايرانيان- گشتاسب چراغيان يکي از محققان اين طرح گفت: در حال حاضر به‌ منظور اعمال عمليات ازدياد برداشت از موادي موسوم به عوامل فعال سطحي يا سورفکتانت استفاده مي‌شود که استفاده از اين مواد موجب مي‌شود تا برداشت مخازن از 30 درصد به 45 درصد افزايش يابد.

وي ادامه داد: در اين طرح نانوذراتي سنتز شدند که استفاده از آنها در کنار مواد فعال سطحي اضافه برداشت از مخازن نفت را به ميزان 58 درصد مي‌رساند.

اين محقق اظهار داشت: در حال حاضر عمر بيشتر مخازن نفتي دنيا به نيمه دوم خود رسيده است، به همين دليل ميزان برداشت نفت از آنها به ‌طور قابل‌ ملاحظه‌اي کاهش يافته است بنابراين شرکت‌هاي نفتي از روش‌هاي ازدياد برداشت با استفاده از فناوري‌هاي نوين براي بهره‌وري بيشتر در برداشت از ذخاير نفتي استفاده مي‌کنند.

به گفته چراغيان، توليد نانومواد با خصوصيت معين مي‌تواند بازدهي برداشت از مخازن را بهبود بخشد.

وي خاطرنشان کرد: در اين پروژه با به ‌کارگيري نانو فيوم سيليکا، ميزان برداشت نفت سنگين را که يکي از موارد پر چالش در صنايع بالادستي است، افزايش داديم. سازوکار عملکرد اين نانوذرات بدين شکل است که با ورود اين ذرات ميزان چسبندگي سورفکتانت کاهش مي‌يابد و در کنار آن با تغيير ميزان ترشوندگي، بهبود عملکرد سيال تزريقي حاصل مي‌شود، در نتيجه سطح‌ فعال آنها افزايش چشمگيري مي‌يابد.

اين محقق با تاکيد بر اينکه اين مواد به‌ صورت گسترده‌اي بر روي کشش سطحي سيال مخزن اثر گذاشته و ميزان گرانروي آن را کاهش مي‌دهند، به بيان نحوه سنتز و ارزيابي نانوذرات پرداخت و گفت: براي اين منظور در فاز اول تيم مطالعات آزمايشگاهي خود را بر ساخت نانوذره سيليکا مورد استفاده در شرايط مخزن متمرکز کرد و در فاز بعد بهينه‌سازي نانوذره‌ سنتز شده با سيال تزريقي در دستور کار قرار گرفت.

چراغيان، شناسايي و تعيين اثرات پيش فرآوري و همچنين تعيين خواص نانوساختارها و نانوذرات حاصل را با استفاده از روش‌هاي  FTIR، TEM، XRD، SEM  و انجام آزمون وزن سنجي حرارتي از ديگر اقدامات انجام شده در اين مطالعات نام برد.

وي يادآور شد: بر اساس نتايج به ‌دست‌آمده مي‌توان اذعان کرد که با اضافه کردن 2 درصد وزني از نانوذرات سيليکا فيوم به مواد فعال سطحي اضافه برداشت به ميزان 13 درصد نسبت به زماني که تنها از سورفکتانت استفاده شده بود، رشد داشته است.

نتايج اين تحقيقات که حاصل تلاش‌هاي گشتاسب چراغيان پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران، اندرو بارن استاد دانشگاه رايس آمريکا، سجاد کياني دانشجو دکتري دانشگاه سوانسي، شيرين الکساندر پژوهشگر دانشگاه سوانسي ولز و نشاط ناصر استاد دانشگاه کلگري کانادا اجرايي شده در مجله Industrial & Engineering Chemistry Research  با ضريب تاثير 2.843 منتشر شده است.

استفاده‌ صحيح از منابع نفتي جهان به ‌منظور افزايش طول عمر آنها و برخورداري نسل‌هاي آينده از اين ذخاير ايجاب مي‌کند تا با مديريت صحيح اين منابع آشنا شويم.

از نکات قابل‌ توجه در مديريت مخازن اتخاذ روش‌هايي براي حفظ و صيانت مخزن، بالا بردن راندمان توليد و سعي بر نگه داشتن آن در حد مطلوب در طول زمان است. معمولا 30 درصد از نفت به ‌طور طبيعي از مخزن برداشت مي‌شود و 70 درصد آن نيازمند به‌ کارگيري روش‌هايي موسوم به روش‌هاي ازدياد برداشت است.

فرآيند ازدياد برداشت نفت به مجموعه‌ روش‌ها و فرايندهايي گفته مي‌شود که طي آن تلاش با استفاده از انرژي يا مواد خارج از ميدان نفت، ميزان نفت خامي که استخراج آن با روش‌هاي معمولي امکان‌پذير يا مقرون‌به‌صرفه نيست، استخراج شده و مورد بهره‌برداري قرار گيرد.