بزرگنمايي:

سرزمين ايرانيان- پروفسور ميرزاخاني در ساليان اخير به عنوان استاد رياضيات در دانشگاه "استنفورد" آمريکا به تدريس مشغول بود. به همين مناسبت وبسايت دانشگاه "استنفورد" نسبت به اين موضوع اين گونه واکنش نشان داد:

"مريم ميرزاخاني رياضيدان دانشگاه استنفورد و دارنده مدال «فيلدز» از ميان ما رفت. وي پس از مبارزه‌اي طولاني با بيماري سرطان، امروز در 40 سالگي درگذشت."

در بيانيه‌اي که دانشگاه استنفورد به مناسبت درگذشت پروفسور ميرزاخاني روي خروجي خود قرار داده جملاتي از "مارک تسير لاوين"، رييس دانشگاه "استنفورد" نقل شده است.

وي پروفسور ميرزاخاني را اينگونه توصيف مي‌کند: "او يک رياضيدان، نظريه‌پرداز درخشان و در عين حال متواضع بود که جوايز را فقط به اين دليل دريافت مي‌کرد تا براي ديگر زنان الهام‌بخش باشد. تا مسير وي را در پيش بگيرند. "مريم" خيلي زود از ميان ما رفت اما تاثير وي روي هزاران زني که ميرزاخاني منبع الهام‌شان براي در پيش گرفتن مسير علم بوده، زنده خواهد بود."

وي افزود: "سهم او به عنوان يک دانشمند و نقش اساسي وي مهم و پايدار است و جاي او در اين‌جا، دانشگاه استنفورد و در سراسر دنيا، عزيز و خالي خواهد بود."

دکتر مريم ميرزاخاني نخستين زن رياضيدان جهان به شمار مي‌آيد که موفق به دريافت مدال«فيلدز» شد؛ اين مدال عالي‌ترين جايزه علمي رشته رياضيات بوده و از آن به عنوان «نوبل رياضيات» ياد مي‌شود.

مدال «فيلدز» که هر چهار سال يکبار به برترين رياضيدانان زير 40 سال جهان اعطا مي‌شود، در سال 2014 به پروفسور  ميرزاخاني، برنده مدال طلاي المپياد دانش آموزي رياضي جهان در سال‌هاي 1994 و 1995، دانش‌آموخته دانشگاه صنعتي شريف - در مقطع کارشناسي-  و دانشگاه "هاروارد" –مقطع دکتري-  و استاد دانشگاه "استنفورد" آمريکا اعطا شد

ميرزاخاني مي‌گفت: "به رغم گستردگي برنامه‌هاي کاري‌ام از رياضيات لذت مي‌برم، چرا که داراي ظرافت خاصي است."

همکاران ميرزاخاني وي را اين گونه توصيف مي‌کنند: او رياضيداني با حوصله بود که وقت زيادي صرف حل مسايل مي‌کرد. توفيقات وي در مباحث مورد مطالعه‌اش موجب پيشرفت‌هاي فراواني در علوم ديگر نظير فيزيک و مکانيک کوانتومي و علومي جدا از رياضيات مي‌شود. ميرزاخاني در مواجهه با مشکلات بلندپرواز، متعهد و نترس بود و هميشه براي حل مسايل رياضي به جاي انتخاب سهل الوصول‌ترين راه، وارد چالش با آنان مي‌شد.

روش ترجيحي ميرزاخاني براي کار بر روي مسايل مختلف رياضي نوشتن فرمول‌ها و راه حل‌ها و ترسيم اشکال روي کاغذهاي سفيد بزرگ بود. به طوري که دختر پروفسور ميرزاخاني مادرش را هنگام کار يک نقاش توصيف مي‌کرد.

ميرزاخاني در مصاحبه‌اي گفته بود: شما بايد انرژي و تلاش خود را صرف ديدن زيبايي‌هاي رياضيات کنيد.

وي در مصاحبه‌اي ديگر گفته بود: من دستور کار مشخصي براي حل مسايل رياضي ندارم. هنگامي که به دنبال حل يک مساله رياضي و يا توسعه يک مبحث هستم، احساس مي‌کنم در يک جنگل انبوه گم شده‌ام و تمام دانش خود را به کار مي‌گيرم و با استفاده از چند ترفند جديد و البته کمي شانس راه خود را مي‌يابم.

عزم و اراده مثال زدني و پرسش‌هاي متداول و دقيق ميرزاخاني در زمان تحصيل در دانشگاه هاروارد، وي را از ديگران متمايز کرده بود. جالب اين که ميرزاخاني يادداشت‌هاي خود را به زبان فارسي مي‌نوشت.

استيون کرشهف، يکي از اساتيد رياضي دانشگاه استنفورد و يکي از همکاران پروفسور ميرزاخاني مي‌گويد: چيزي که ميرزاخاني را خاص کرده و وي را از ديگر رياضيدانان متمايز مي‌ساخت، اصالت و ابتکاري بود که وي در کنار هم قرار دادن مسايل مختلف داشت.

رالف ال کوهن و باربارا کيمبال براونينگ، اساتيد رياضي استنفورد و همکاران پروفسور ميرزاخاني مي‌گويند: مريم يک همکار فوق العاده بود. وي نه تنها يک پژوهشگر بي باک بود، بلکه يک مشاور دکتري بي‌نظير نيز بود. مريم تجسم هر آن چيزي بود که يک رياضيدان و دانشمند بايد باشد؛ مجاهدت و حوصله در حل مسايلي که تا به حال حل نشده‌اند يا فهميدن مسايلي که تا به حال غير قابل درک بوده‌اند. اين حاصل از کنجکاوي فکري و لذت و رضايتي بود که مريم از کوچکترين موفقيت خود داشت.

"مريم يکي از بزرگترين مغزهاي متفکر زمان خود و يک شخصيت فوق العاده بود. جاي او بسيار خالي خواهد بود."

مريم ميرزاخاني در ساليان اخير با همکاري الکس اسکين از دانشگاه شيکاگو به دنبال حل آن دسته از چالش‌هاي رياضي بود که قريب به يک قرن است که مورد بحث فيزيکدانان است؛ مساله مسير يک توپ بيليارد در يک ميز چند ضلعي.

ميرزاخاني و اسکين با ارائه مقاله‌اي 200 صفحه‌اي پيرامون اين مبحث که در سال 2013 منتشر شد، موجب آغاز عصر جديدي در رياضيات شدند.

دانشگاه استنفورد در پاييز، زماني که اساتيد و دانشجويان به دانشگاه برگردند، يک گردهمايي به منظور بزرگداشت پروفسور مريم ميرزاخاني برگزار خواهد کرد.