سرزمين ايرانيان- دکتر محمدرضا جلوخاني نيارکي، محقق و عضو هيات علمي گروه GIS و سنجش از دور دانشگاه تهران در خصوص «سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي شهروند-محور» اظهار داشت: مديريت شهري بهينه در تبادل و تعامل با جامعه و شهروندان معنا پيدا مي کند به گونه اي که توسعه عمراني، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي شهر با مشارکت شهروندان محقق مي شود.

وي افزود: امروزه، صاحب نظران حوزه مديريت شهري معتقدند که مديريت متمرکز شهر با شکست مواجه مي شود و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزيابي مي کنند.

وي ادامه داد: همچنين عوامل متعددي نظير روند رو به رشد شهر شيني، گسترش شهر گرايي، پيچده شدن نظام جامعه شهري و تحقق آرمان هاي جامعه دموکراتيک، ضرورت مشارکت فعالانه شهروندان در حل مشکلات، طرح ها، برنامه ريزي ها و تصميم گيري هاي شهري را بيش از پيش نشان مي دهد. بهره گيري از نظرات شهروندان باعث استفاده از افکار و ايده هاي نو خواهد شد که مي تواند در حل بسياري از مشکلات شهر و توسعه شهري، پشتيبان مديريت شهري شود.

جلوخاني خاطر نشان کرد: تمرکز زدايي در مديريت شهري، تقسيم وظايف بين شهرداري ها و شهروندان، انتقال بخشي از مسئوليت هاي برنامه ريزي از شهرداري ها به نهادهاي محلي و بالاخره مشارکت دادن مردم در فرآيندهاي توسعه شهري از طريق تدوين قوانين و فرآيندهاي رسمي به عنوان گام مهمي در تصميم گيري شهروند-محور به شمار مي آيد.

وي با بيان اينکه در مديريت شهري نوين، در جهاني که به طور فزاينده اي به سمت شهري هوشمند گام بر مي دارد، مشارکت شهروندي از اهميت ويژه اي برخوردار است، اظهار داشت: از اين رو در صدد آمديم تا سيستمي را طراحي کنيم که اطلاعات جغرافيايي (GIS) به عنوان سيستم هاي اطلاعاتي مکان-مبنا بستر کارآمد و موثري را براي مشارکت شهروندان در حل مشکلات شهري ايفا مي کند.

به گفته وي، تاکنون ارگانهاي مديريت شهري (مانند شهرداري ها) فعاليت ها و اقدامات گسترده اي را در راستاي بکارگيري فناوري هاي مبتني بر GIS در حل مشکلات شهري انجام داده اند، ولي اين اقدامات با هدف متمرکز و سازماني صورت پذيرفته و بستري مکان-مبنا براي تعامل و مشارکت موثر شهروندان در حل مشکلات شهري موجود نيست.

وي ادامه داد: نسل بعدي GIS در مديرت شهري به دنبال مفاهيم، مکانيزم ها، فناوري ها، سياستگذاري ها و استانداردهاي ساختار يافته مکان-مبنايي است که بتواند امکان مشارکت شهروندان در مديريت، برنامه‌ريزي و تصميم گيري هاي شهري، توليد داده ها و اطلاعات در راستاي بهبود، توسعه و حل مشکلات شهري را به طور چشمگيري فراهم کند.

جلوخاني افزود: اين مفهوم از مديريت شهري GIS-مبنا مي تواند تحت عنوان GIS شهروند-محور مطرح شود. چنين مفهومي يکي از مولفه هاي مهم شهرهاي هوشمند تلقي مي شود.

وي تايکد داشت: ابزارهاي مکاني مانند نقشه GIS، شهروندان را قادر مي سازند تا رخدادها و مشکلات شهري را به صورت بصري و با درک مکاني بالاتري (عينا همانند شرايطي که انها به طور فيزيکي در محل حضور دارند) با جزئيات بالا بررسي کنند؛ به عنوان مثال، شهروندان در بررسي مشکلات محله خود با استفاده از نقشه راحت تر، ملموس تر و واقعي تر مي توانند جزئيات دقيقي از مسائل و مشکلات موجود در مکانهاي مختلف محله خود را ارائه دهند.

وي ادامه داد: از طريق سامانه شهروند-محور، شهروندان مي توانند مشکلات شهري و راهکارهاي آن را به صورت مکاني با ترسيم انواع شکلهاي متناسب (مثلا خط، نقطه و پليگون) گزارش، تحليل و پردازش کنند.