گره جدید در مذاکرات هستهای
خواندنی ها
بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد / در شرایطی که ادامه مذاکرات احیای برجام رسما به دولت ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور منتخب ایران سپرده شده و شامگاه شنبه سیدعباس عراقچی، مذاکرهکننده هستهای ایران در توییتی این موضوع را تایید کرد، روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال در گزارشی به دشواریهای پیش آمده در جریان مذاکرات احیای برجام پرداخته است؛ به نوشته این روزنامه تکنولوژی ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته که میتواند سرعت ایران در دستیابی به اورانیوم غنیشده را افزایش دهد، از جمله نگرانی کشورهای اروپایی است و از اینرو آنها با ارائه یک طرح سهمرحلهای در پی یافتن راهحلی برای رفع این نگرانیشان برآمده است.
طرح دولتهای اروپایی
کارشناسان و دیپلماتها به روزنامه والاستریتژورنال گفتهاند که دولتهای اروپایی طرحی سه مرحلهای برای «بازگرداندن همه سانتریفیوژهای پیشرفته ایران به انبار، از بین بردن زیرساختهای فنی برای جلوگیری از نصب دوباره آنها و کاهش ظرفیت ایران برای ساخت سانتریفیوژهای جدید» را ارائه دادهاند؛ طرحی که با مخالفت ایران مواجه است و تهران نخواهد پذیرفت که تمام سانتریفیوژهای خود را از بین برده یا از کار بیندازد. براساس این گزارش، حتی اگر توافق برجام فورا حاصل شود، ایران کمتر از یکسال زمان برای گریز هستهای، یعنی نقطه غیرقابل بازگشت برای تولید بمب اتمی نیاز دارد و نرسیدن به توافق، میتواند این زمان را کاهش دهد. این درحالی است که مقامات ایران بارها تاکید کردهاند که قصد تولید سلاح هستهای ندارند و مقام معظم رهبری نیز ساخت و استفاده از آن را حرام اعلام کرده است.
ششمین دور مذاکرات هستهای که در شهر وین برگزار شد، 30 خرداد به اتمام رسید، اما هنوز معلوم نیست دور جدید مذاکرات ایران با کشورهای عضو برجام و آمریکا که باید توسط دولت ابراهیم رئیسی پیگیری شود، چه زمانی برگزار میشود.
طرفین در شش دور مذاکرات قبلی توافق کرده بودند که در صورت احیای کامل برجام، ایران صرفا مجاز به «استفاده از حداکثر 6104 دستگاه سانتریفیوژ آیآر1» خواهد بود و سانتریفیوژهای پیشرفته را باید به انبار برگرداند، ولی این توافق هنوز مکتوب و نهایی نشده است. ایران همچنین ماههاست که غنیسازی اورانیوم در سطح 60درصد را آغاز کرده است. بر اساس برخی جزئیات منتشر شده از توافق اولیه در مذاکرات وین، در صورت توافق، سطح غنیسازی اورانیوم در ایران نیز به «حداکثر 67/ 3 درصد» کاهش خواهد یافت. در قبال این توافق نیز قرار است علاوه بر رفع بخش مهمی از تحریمهای نفتی و بانکی، «بیش از هزار شخص حقیقی و حقوقی و همچنین نهادهای زیرنظر دفتر مقام معظم رهبری از فهرست تحریمهای آمریکا خارج و سپاه پاسداران نیز از فهرست گروههای تروریستی حذف شود.» با این حال هنوز طرفین میگویند برای نهایی کردن این توافق نیاز به گامهای تکمیلی دارند.
اخیرا صدراعظم آلمان نیز نگرانی خود را نسبت به چالشهای موجود در مسیر احیای برجام اعلام کرده بود. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان پس از دیدار و گفتوگو با جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا ضمن تاکید بر ضرورت تلاش مشترک برای دستیابی به نتیجهای موفقیتآمیز در مذاکرات احیای توافق هستهای با ایران گفت: «مذاکرات احیای برجام با چالشهای بسیاری روبهرو است.» مرکل روز پنجشنبه 15 جولای(24 تیر) در دیدار با رئیسجمهور آمریکا طی یک کنفرانس خبری گفت: «مذاکرات احیای توافق هستهای با ایران با چالشهای بسیاری روبهرو است و اکنون توپ در زمین ایران است.»
تحلیل اروپا از تطویل مذاکرات توسط ایران
دیپلماتهای اروپایی به والاستریتژورنال گفتهاند ایران تا یک ماه آینده نمیخواهد مذاکرات از سر گرفته شود تا مطمئن شود دولت جو بایدن واقعا تحریمها را لغو خواهد کرد. چند دیپلمات دیگر اما گفتهاند که هدف ایران از طولانی کردن مذاکرات، خریدن زمان برای رسیدن به تکنولوژی ساخت اورانیوم فلزی، سانتریفیوژهای پیشرفتهتر و افزایش غلظت اورانیوم است. اورانیوم فلزی در تولید بمب هستهای نیز کاربرد دارد، اما ایران بارها تاکید کرده که بهدنبال برنامه هستهای صلحآمیز است و این ماده را برای رآکتور هستهای تهران بهکار خواهد برد. به ادعای والاستریتژورنال، نگرانی اصلی مقامهای غربی این است که ایران به فناوری لازم برای استفاده بهتر از سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنیسازی اورانیوم دست یافته است. ایران بهویژه در استفاده از سانتریفیوژهای نسل دوم، موسوم به IR-2M بسیار کارآمدتر شده است. ایران بیش از دو هزار سانتریفیوژ IR-2M در اختیار دارد اما با اجرای برجام در سال ٢٠١٦ اجازه استفاده از آنها را نداشت. دیپلماتهای غربی آن زمان بر این باور بودند که دانش ایران برای بهکارگیری موثر آنها برای تولید بمب بسیار اولیه بوده است اما اکنون چند دیپلمات ارشد اروپایی میگویند که این شرایط درحالحاضر تغییر کرده است. ایران در طول یکسال گذشته اغلب این سانتریفیوژها را به کار گرفته و بسیار بیشتر از آنچه ناظران انتظار دارند به موفقیت و مهارت در این زمینه دست یافته است.
لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/261058/