بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اقتصاد نیوز /متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
گروهی از ناظران مدعی اند که آذربایجان هم صدا با ترکیه در صدد ماجراجویی تازه ای است و می خواهد با جدا کردن جنوب ارمنستان، زمینه ساز بی ثبات در ایروان شده و تنش های امنیتی را افزایش دهد. این گروهی ادعا می کنند که روسیه نیز با این گروه از بازیگران هم صدا شده و از همین رو اروپا می بایست مانع از تکرار تراژدی اوکراین در ارمنستان شود.
 19 سپتامبر، آذربایجان منطقه قره‌باغ را پس گرفت. ارمنستان به دلیل فقدان توانایی و عدم تمایل به درگیر شدن در جنگ که قطعا شکست می خورد، تصمیم گرفت که پاسخ نظامی ندهد. پس از محاصره چند ماهه قره‌باغ توسط آذربایجان، حدود صدهزار نفر از ساکنان این منطقه به ارمنستان گریختند. در صورتی که آذربایجان بخواهد ایروان را تحت فشار بیش‌تری قرار دهد، ممکن است چالش‌های دیگری برای امنیت ارمنستان به وجود آید. 
بی اعتمادی ایروان به مسکو
به نوشته اقتصادنیوز، شواهد نشان می‌دهد، ارامنه، روسیه را بیش‌تر از دولت خود برای اتفاقی که افتاده مقصر می‌دانند. بی‌دلیل نیست که روابط ارمنستان و روسیه از جنگ 2020 و برقراری آتش‌بس با میانجی‌گری مسکو تیره شد. عملکرد ضعیف گروه صلح‌بان روس مستقر در قره‌باغ، همزمان با بی میلی مسکو جهت حمایت از ایروان، و در نهایت عدم واکنش روسیه به حمله آذربایجان، ایروان را در باب حسن نیت مسکو درگیر تردیدهایی جدی کرد. نگرانی‌های امنیتی هنوز به پایان نرسیده است. به ادعای ناظران، کنترل دوباره آذربایجان بر قره‌باغ، موجب شده تا مناقشه در باب این منطقه استراتژیک به درگیری بر سر تعیین حدود خارجی مرز بین‌المللی تبدیل شود.
به نوشته شورای روابط خارجی اروپا، موضع‌گیری لفظی آذربایجان در مورد جنوب ارمنستان (منطقه ای که از آن تحت عنوان عنوان «آذربایجان غربی» یاد می شود) به نگرانی ایروان در باب ادعاهای احتمالی غیرقانونی بر سر خاک ارمنستان دامن زده است. از همین رو موضوع تحدید حدود مرزها در مذاکرات صلح جاری بین دو کشور مورد توجه قرار گرفته است. اما، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، مرتباً سیگنال‌هایی مبنی بر عدم تمایل خود به توافق بر سر هر چیزی در قالب مذاکره تحت رهبری غرب ارسال کرده و در عوض خواهان حل‌و‌فصل قضایا با مشارکت «بازیگران منطقه‌ای» یعنی روسیه و ترکیه است.
سناریوی هولناک ترکیه برای ارمنستان
گروهی از تحلیلگران مدعی اند که ترکیه، آذربایجان و روسیه در چنین سناریویی می‌توانند در چارچوبی دور از اتحادیه اروپا و ایالات متحده، متحد شوند تا نیکول پاشینیان را به پذیرش امتیازاتی چون تعریف «کریدور» زمینی وادارند. در صورت وقوع چنین سناریویی، پاشینیان در موضع ضعف قرار گرفته، ثبات داخلی ارمنستان به خطر افتاده و کشور در برابر مداخلات خارجی آسیب‌پذیرتر می شود. حتی بدون این فرمت مذاکره، ارمنستان با چنین تهدیداتی مواجه است. اندکی پس از بازپس‌گیری قره‌باغ توسط آذربایجان، پاشینیان روسیه را به تلاش برای تغییر ساختار دموکراتیک حاکم بر کشور متهم کرد.
با این حال، مواضع نظامی آذربایجان در مرز ارمنستان و عدم توازن قدرت بین دو کشور، نگرانی دولت ارمنستان را از هرگونه حمله احتمالی افزایش داده است. طبیعتا تکرار سناریوی قره‌باغ از منطقه سیونیک می‌تواند پیامدهای چشمگیر هولناکی را برای ارمنستان به همراه داشته باشند، به ویژه به این دلیل که دموکراسی شکننده حاکم بر این بازیگر به واسطه نارضایتی داخلی و همچنین فشار روسیه به خطر خواهد افتاد. ناظران می‌گویند، برای اتحادیه اروپا که به بهانه میانجی‌گری میان ارمنستان و آذربایجان به منابع و سرمایه سیاسی‌اش متوسل شده، فرصت دادن به بازیگران منطقه‌ای به معنای تکرار تراژدی اوکراین و از دست دادن بیش‌تر اعتبار است.
اتحادیه اروپا بر سر دوراهی
علاوه بر این، ایجاد کریدور زمینی از طریق منطقه سیونیک، خواه با توسل به اهرم نظامی و تحت کنترل کامل آذربایجان و خواه با تکیه بر مذاکره، خطرات قابل توجهی چ به همراه دارد. تعریف چنین کریدوری به معنای واگذاری قدرت عملی به ترکیه و آذربایجان است و به روسیه فرصت می دهد تا بر کریدور اتصال دریای سیاه به دریای خزر، یکی از مسیرهای کلیدی اروپا به آسیای مرکزی و چین مسلط تر شود.
به نظر می‌رسد میانجی‌گری باید با هدف تحقق توافق در مورد تحدید حدود مرزها -از جمله مرز بین ارمنستان و ترکیه- به گونه‌ای باشد که امنیت همه طرفین تامین شود.
بازار